خیبر پختونخوا در التهاب؛ اعتراض به حضور طالبان افغانستانی در صفوف تی‌تی‌پی

دسته: تحلیل
نویسنده: شهرام خراسانی
1404/05/07
9:42 ق.ظ
بازدید: 9

پایگاه خبری تحلیلی روایت : اعتراضات تازه در خیبر پختونخوا علیه حضور اعضای مسلح طالبان افغانستانی در کنار تحریک طالبان پاکستان (TTP)، بار دیگر زنگ خطر را برای آینده امنیتی پاکستان و حتی کل منطقه به صدا درآورده است. در حالی‌که طالبان افغانستان بارها تأکید کرده‌اند که رابطه‌ای با تحریک طالبان پاکستان ندارند، اما شواهد میدانی از جمله کشته شدن جنگجویان TTP در مسیر عبور از افغانستان به پاکستان و حضور آنها در میان جنگجویان تحریک طالبان پاکستان، خلاف این ادعا را ثابت می‌کند. این واقعیت نه تنها وضعیت امنیتی پاکستان را پیچیده‌تر می‌سازد، بلکه ماهیت واقعی طالبان را به عنوان بازیگری فراتر از مرزهای افغانستان و تهدیدی منطقه‌ای آشکار می‌سازد.

اعتراضات تازه در خیبر پختونخوا علیه حضور اعضای مسلح طالبان افغانستانی در کنار تحریک طالبان پاکستان (TTP)، بار دیگر زنگ خطر را برای آینده امنیتی پاکستان و حتی کل منطقه به صدا درآورده است. در حالی‌که طالبان افغانستان بارها تأکید کرده‌اند که رابطه‌ای با تحریک طالبان پاکستان ندارند، اما شواهد میدانی از جمله کشته شدن جنگجویان TTP در مسیر عبور از افغانستان به پاکستان و حضور آنها در میان جنگجویان تحریک طالبان پاکستان، خلاف این ادعا را ثابت می‌کند. این واقعیت نه تنها وضعیت امنیتی پاکستان را پیچیده‌تر می‌سازد، بلکه ماهیت واقعی طالبان را به عنوان بازیگری فراتر از مرزهای افغانستان و تهدیدی منطقه‌ای آشکار می‌سازد.

طالبان؛ بازیگری فرامرزی با سیاستی دوگانه

از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در آگوست ۲۰۲۱، آن‌ها همواره کوشیده‌اند چهره‌ای سیاسی‌تر، معتدل‌تر و «دولت‌مدارانه‌تر» از خود به نمایش بگذارند تا مشروعیت بین‌المللی کسب کنند. با این حال، واقعیت میدان نشان می‌دهد که این گروه هنوز ارتباط‌های راهبردی خود با شبکه‌های تروریستی و گروه‌های هم‌پیمان نظیر القاعده و TTP را قطع نکرده است. تحریک طالبان پاکستان که یکی از گروه‌های هم‌ریشه با طالبان افغانستان است، در سال‌های اخیر دوباره احیا شده و عملیات‌هایی مرگبار در داخل خاک پاکستان انجام داده است. اکنون حضور جنگجویان افغانستانی در صفوف آن، نشانه‌ای دیگر از عمق پیوندهای ایدئولوژیک، ساختاری و عملیاتی میان این دو گروه است.

پاکستان در دهه‌های گذشته، به‌ویژه در دهه ۱۹۹۰ و سپس در دوران حضور امریکا در افغانستان، از گروه طالبان به عنوان ابزاری برای نفوذ ژئوپلیتیکی در افغانستان حمایت کرد. نهادهای اطلاعاتی پاکستان، به‌ویژه ISI، نقش مهمی در پشتیبانی از این گروه داشتند. اما اکنون این سیاست بازگشتی تلخ برای اسلام‌آباد داشته است. گروهی که زمانی ابزار نفوذ منطقه‌ای پاکستان بود، امروز به یکی از بزرگ‌ترین تهدیدات امنیت داخلی این کشور بدل شده است. تحریک طالبان پاکستان، با استفاده از پناهگاه‌های امن در مناطق مرزی افغانستان، حملات متعددی را علیه نیروهای امنیتی پاکستان انجام داده و مردم مناطق قبایلی به ویژه در خیبر پختونخوا را به ستوه آورده است.

پیامدهای منطقه‌ای و جهانی

حمایت برخی کشورها از طالبان افغانستان با این توجیه که حضور این گروه به معنای ثبات در افغانستان است، اکنون با چالش مواجه شده است. در واقع، ثباتی که وعده داده شده بود، به ناامنی فراگیر در مناطق مرزی و گسترش تهدیدهای تروریستی در منطقه منجر شده است. این وضعیت نه تنها پاکستان، بلکه کشورهای آسیای مرکزی، ایران، چین و حتی روسیه را نیز تهدید می‌کند. کشورهای منطقه حالا با واقعیت روبرو هستند که طالبان نه تنها رژیمی منزوی و بی‌اعتنا به قواعد بین‌المللی است، بلکه بستری برای تقویت و تجدید حیات گروه‌های تروریستی نیز فراهم آورده است.

اگر دولت پاکستان نتواند به‌طور جدی و عملیاتی با تهدید TTP و نفوذ طالبان افغانستان مقابله کند، ممکن است کشور وارد مرحله‌ای از بی‌ثباتی مستمر شود. شورش‌های مسلحانه، حملات تروریستی، نارضایتی گسترده در میان اقوام پشتون و تخریب اعتماد عمومی به دولت مرکزی، از جمله پیامدهای بالقوه این روند هستند. از سوی دیگر، سکوت یا بی‌عملی کشورهای منطقه و قدرت‌های جهانی در برابر روابط آشکار طالبان با گروه‌های تروریستی، به مشروعیت‌زدایی بیشتر از نظام‌های امنیتی جهانی می‌انجامد.

پایان سخن

طالبان افغانستان، علی‌رغم ادعاهای رسمی‌اش، هنوز هم درگیر شبکه‌های تروریستی فرامرزی است و یکی از عوامل بی‌ثباتی در منطقه محسوب می‌شود. حمایت‌ غیرمسئولانه کشورهای منطقه و جهان از این گروه، نه‌تنها به ثبات افغانستان کمک نکرد، بلکه آتش افروخته‌شده در کوه‌های هندوکش اکنون به دامن پاکستان و سایر کشورهای منطقه افتاده است. اگر جامعه جهانی سیاست بازدارنده جدی، فشارهای هدفمند و اجماع امنیتی منطقه‌ای علیه تروریسم اتخاذ نکند، آینده منطقه با فاجعه‌ای وسیع‌تر از گذشته مواجه خواهد شد.

نوشته های مرتبط :