حکومت در تبعید؛ مزایا و معایب آن

دسته: تحلیل
نویسنده: غلام رضا سادات
1403/07/01
12:22 ب.ظ
بازدید: 69

پایگاه خبری تحلیلی روایت : اخیراً، مخالفان طالبان به صورت یک‌پارچه در رسانه‌ها سخن از تشکیل حکومت در تبعید می‌زنند. در این میان اخیرا مارشال دوستم با جدیت بیشتر این مسئله را مطرح کرده و خواستار تشکیل هرچه سریع‌تر آن شده است. در همین حال روز گذشته اخباری نه چندان موثق از تشکیل ساختار حکومت در تبعید از سوی شماری از کانال‌ها منتشر شد که در آن از محمد یونس قانونی به عنوان رئیس جمهور، رحمت‌الله نبیل و محمد محقق به ترتیب به عنوان معاونان اول و دوم نام برده شده بود. هرچند که این ترکیب اعلامی از سوی کانال های خبری زرد، صورت گرفته و قابل استناد نیست؛ ولی نفس مسئله تشکیل حکومت در تبعید همچنان روز به روز بیشتر می شود.

اخیراً، مخالفان طالبان به صورت یک‌پارچه در رسانه‌ها سخن از تشکیل حکومت در تبعید می‌زنند. در این میان اخیرا مارشال دوستم با جدیت بیشتر این مسئله را مطرح کرده و خواستار تشکیل هرچه سریع‌تر آن شده است. در همین حال روز گذشته اخباری نه چندان موثق از تشکیل ساختار حکومت در تبعید از سوی شماری از کانال‌ها منتشر شد که در آن از محمد یونس قانونی به عنوان رئیس جمهور، رحمت‌الله نبیل و محمد محقق به ترتیب به عنوان معاونان اول و دوم نام برده شده بود. هرچند که این ترکیب اعلامی از سوی کانال های خبری زرد، صورت گرفته و قابل استناد نیست؛ ولی نفس مسئله تشکیل حکومت در تبعید همچنان روز به روز بیشتر می شود.
برای بسیاری شاید این پرسش مطرح باشد که حکومت در تبعید چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟ در این نبشته تلاش می‌کنیم تا به صورت کوتاه و اجمالی به این نکته اشاره نماییم.

«حکومت در تبعید» در قرون جدید و معاصر وارد ادبیات سیاسی شد اما در عمل و مبنا، تشکیل حکومت در تبعید در زمان جنگ جهانی دوم به صورت اساسی تر وارد ادبیات و کنش سیاسی در جهان گردید. مفهوم حکومت در تبعید یعنی تشکیل یک دولت در بیرون از جغرافیایی اصلی یک جامعه و کشور از سوی جمعی از اشخاص حقیقی و حقوقی اعم از سیاسی، نظامی به دلیل شرایط خاص پیش آمده و فرار آنان به خارج کشور شان. یعنی این حکومت‌ها به طور کلی پس از وقوع عوامل غیر مترقبه که منجر به فروپاشی حکومت دمکراتیک در یک سرزمین می شود، به‌طور موقت و با هدف بازگشت ساختار مردمی به کشورشان و با اتحاد نظر در اصول برای رسیدن به آرمان‌های مشترک تشکیل شده و کار می کنند.
مثال‌های متعددی از دولت‌های در تبعید در ده‌های اخیر وجود داشته‌است. از جمله در نتیجه تهاجم آلمان نازی در طول جنگ جهانی دوم، دولت‌های در تبعید فرانسه آزاد، بلژیک، چکسلواکی، یونان، هلند، ناروی، لهستان و … در انگلیس و جاهای دیگر تشکیل و مستقر بودند.

همچنین بخوانید: جدال، جدال پارسی است

مزایای حکومت در تبعید؛
مهمترین ویژگی و مزایای حکومت در تبعید، تحت فشار قرار دادن گروه و کسانی است که در داخل کشور حکومت را از راه های غیر قانونی تصاحب کرده اند. تشکیل حکومت در تبعید یعنی تاسیس نمایندگی سیاسی جامع در بیرون از کشور برای آزادی سرزمین از یک طرف اهمیت دارد و از جانب هم برای جلب حمایت بین‌المللی و سازمان‌ها، مخالفت با دستگاه ظاهرا حکومت مستقر و داخلی مهم است.
تشکیل حکومت در تبعید زمینه حفظ جایگاه مخالفان را در بیرون مستحکم می کند. جامعه جهانی را برای تمکین به خواسته‌های مدنی تحت فشار قرار می دهد. هویت ملی و مخالفان حاکمیت داخلی را حفظ می کند. در کلیت امر تشکیل حکومت در تبعید از یک طرف دسته و گروهی را که از راه‌های غیر قانونی اداره یک کشور را به دست گرفته اند، تحت فشار قرار می دهد و از جانب دیگر بالای کشورها و سازمان فشار وارد می کند تا به ارزش‌های مورد تایید از جمله حق رآی و آزادی و تشکیل حکومت مردم احترام گذاشته و آنان را یاری کند.

معایب حکومت در تبعید؛
حکومت در تبعید همان طوری که گفته شده مزایای از جمله ایجاد آدرس واحد و فراگیر و مردمی می باشد، اما معایبی نیز دارد. یکی از معایب حکومت در تبعید، در دست نداشتن سرزمین و جغرافیا برای مشروعیت داخلی و خارجی است. یعنی با نداشتن جغرافیا، این تشکیل وجهه چندانی ندارد. همچنین برای حکومت تبعید مسئله روابط خارجی نیز یک چالش است. این‌که کدام کشورها از آنان استقبال کرده و این تشکیل به رسمیت می شناسد!؟ البته شناسایی حکومت در تبعید از سوی کشوری بدون شک به قطع رابطه با حاکمیت مستقر در درون آن کشور منجر می شود و این موضوع در مسئله افغانستان معلوم نیست که کشورها چه برخوردی با آن می کنند!؟ از سوی دیگر تداوم این حکومت است که تا چه حد می تواند دوام بیاورد و ناامید نشود. همه‌ می دانیم که این حکومت ها علاوه بر مشکلات مالی و اقتصادی باید سال‌ها با مبارزه مدنی و احتمالا نظامی، جایگاه خود را در بیرون و داخل یک کشور تثبیت کنند. در صورت هر گونه عقب گرد و فروپاشی، لطمه جبران ناپذیر به بدنه این گونه حکومت‌ها وارد می شود.

همچنین بخوانید: خلیلزاد: امریکا در افغانستان به هدف خود رسیده‌است

با این حال تشکیل حکومت در تبعید یک گام رو به جلو در جهت به چالش کشیدن حاکمیت مستقر در یک سرزمین است که از راه‌های غیر مشروع حکومت را در اختیار گرفته اند. البته باید گفت که اگر در ساختار و تشکیلات حکومت در تبعید همه جانبه‌گرایی، اتحاد، شایسته سالاری و مهمتر از همه اصل دمکراسی و برابری در نظر گرفته نشود، این تشکیل هیچ جایگاهی در داخل و خارج پیدا نخواهد کرد کما این‌که در سال‌های اخیر در بعضی موارد و شماری از کشورها همین طور بوده و این تشکیل در بطن خفه شده و شکست خورده است.

نوشته های مرتبط :