دونالد ترامپ، رییس جمهور پیشین و نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، به مناسبت سه سالگی سقوط جمهوریت و بازگشت طالبان، در یک همایش انتخاباتی خود گفته است که «حجاب، انتخاب زنان افغانستانی است و ما چرا رفتیم افغانستان و گفتیم آن را بردارند؟!»
او افزوده است: «من مصاحبهای با زنان افغانستان دیدم که خود شان میگفتند ما میخواهیم حجاب داشته باشیم؛ زنان افغانستان هزاران سال است که محجبه بودهاند. لعنتیها چرا رفتیم به آنها گفتیم که حجاب شان را بردارند؟»
این سخنان ترامپ را اینجا آوردم تا باری دیگر خطر رشد راست افراطی در غرب و تاثیر آن بر کاهش توجه به موضوعات حقوق بشری در افغانستان را یادآوری کنم.
پایگاه خبری – تحلیلی روایت، چند روز اسپیس تویتری برگزار کرده بود که موضوع آن خطر رشد راست افراطی در غرب و پیامدهایش بر موضوعات حقوق بشری در افغانستان بود.
ترامپ، یکی از چهرههای متعلق به جناح راست افراطی در آمریکا است. همین یک سخن ترامپ کافی است تا بدانیم که برای احزاب و جناحهای راست افراطی در آمریکا و اروپا، موضوعات حقوق بشری کوچکترین اهمیتی نداشته و با به قدرت رسیدن امثال ترامپ، زنان افغانستان از سوی جامعه جهانی فراموش خواهند شد.
این سخن ترامپ، در واقع به نحوی نشاندهندهی حمایت او از آپارتاید جنسیتی در افغانستان است. او به نحوی خواسته بگوید که محدودیتهایی را که طالبان بر زنان وضع کردهاند، ریشه در فرهنگ افغانستان دارد و انتخاب خود زنان کشور نیز است.
من به زودی در این زمینه خواهم نوشت که راست افراطی چه تعریفی از فرهنگ دارد و چگونه از آن زندانی برای ملل میسازند، اما آنچه را عجالتا میخواهم اینجا به نقد بگیرم ادعایی است که ترامپ مطرح کرده است.
در نقد سخنان ترامپ باید گفت که درست است که زنان افغانستان محجبهاند و حجاب میخواهند، اما در پهلوی آن تعلیم و تحصیل، حق کار و حقوق انسانی و اسلامی خود را نیز میخواهند. این را کسی درک میکند که تاریخچه مبارزات زنان افغانستان را خوانده باشند. مبارزات زنان افغانستان برای دستیابی به حق تحصیل و آموزش و کار، امری نیست که لشکرکشی آمریکا به افغانستان آغاز شده باشد، بلکه تاریخچه طولانی صدساله دارد.
یا به تعبیری دیگر، زنان افغانستان نزدیک به صد سال میشود که برای حقوق انسانی و طبیعی خود مبارزه میکنند. این مبارزات از دورهی شاه امانالله آغاز شده است و با افت و خیزهای بسیار تا امروز ادامه دارد. در آن هنگامی که شاه امانالله خان مکاتب دخترانه تاسیس کرد و موضوعات مرتبط با حقوق زنان را مطرح نمود، شاید آمریکا با نقشهی افغانستان نیز آشنا نبود.
در آن هنگامی که امانالله خان دختران افغانستان را برای تحصیل به بیرون از کشور میفرستاد، شاید کمتر ملتی در منطقه برای زنان حق آموزش قایل میبودند.
همین اکنون نیز بسیاری از مردم افغانستان، به ویژه کسانی که امکانات سفر و مهاجرت را دارند، به منظور فراهمسازی زمینهی تحصیل برای دختران شان به خارج از کشور مهاجرت میکنند.
ترامپ شاید مصاحبهی کدام طالب مونث را دیده باشد، اما اگر او میخواهد بداند که مردم افغانستان به چه اندازه برای حق آموزش دختران شان اهمیت قایلاند، یکبار از مشاوران خود بخواهد که در بارهی مهاجرت دستهجمعی مردم در سه سال اخیر از افغانستان تحقیق کنند. روزانه هزاران تن به صورت قانونی و غیرقانونی از مرزهای افغانستان بیرون میشوند تا زمینه تعلیم و تربیه را برای دختران خود فراهم کنند.
واقعیت این است که مردم افغانستان به شدت مخالف نظام آپارتاید جنسیتی است که از سوی طالبان برقرار گردیده است و آنچه را ترامپ میگوید نشاندهندهی نگاه راست افراطی در غرب به موضوعات حقوق بشری است، نه بازتابدهندهی فرهنگ مردم افغانستان.