سفر ندیم به ایران؛ برخورد دو نگاه متفاوت به اسلام، علم و زنان

دسته: تحلیل
نویسنده: حکیم حکمت
1404/09/15
4:32 ب.ظ
بازدید: 4

پایگاه خبری تحلیلی روایت : سفر ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان، به تهران بار دیگر بحث نقش سفر، تجربه و مواجهه با جهان بیرون را به میان آورده است. ندیم یکی از چهره‌های طالبان است که در سال‌های اخیر از محدودیت‌های آموزشی علیه دختران دفاع کرده و بارها بر ممنوعیت حضور زنان در دانشگاه‌ها تأکید داشته است. اما این بار او به کشوری سفر کرده که نه تنها خود را یک نظام اسلامی معرفی می‌کند، بلکه در حوزه تحصیلات عالی و رشد علمی زنان، دستاوردهایی چشمگیر دارد.

سفر ندا محمد ندیم، وزیر تحصیلات عالی طالبان، به تهران بار دیگر بحث نقش سفر، تجربه و مواجهه با جهان بیرون را به میان آورده است. ندیم یکی از چهره‌های طالبان است که در سال‌های اخیر از محدودیت‌های آموزشی علیه دختران دفاع کرده و بارها بر ممنوعیت حضور زنان در دانشگاه‌ها تأکید داشته است. اما این بار او به کشوری سفر کرده که نه تنها خود را یک نظام اسلامی معرفی می‌کند، بلکه در حوزه تحصیلات عالی و رشد علمی زنان، دستاوردهایی چشمگیر دارد.

ایران در چهار دهه گذشته، مسیر متفاوتی را در زمینه آموزش طی کرده است. دانشگاه‌ها در این کشور به روی زنان باز است و میزان حضور دختران در برخی رشته‌ها حتی از مردان بیشتر است. در حوزه‌های پژوهشی، پزشکی، فناوری و علوم پایه، زنان ایرانی نقش پررنگی ایفا کرده‌اند و بسیاری از آنان در عرصه‌های جهانی مطرح‌اند. این واقعیتی است که هر بازدیدکننده‌ای – به‌ویژه از کشورهایی با محدودیت‌های آموزشی – نمی‌تواند از آن چشم بپوشد.

ای کاش سفر ندیم به تهران بتواند دریچه‌ای تازه در نگاه او و همکارانش ایجاد کند. یک نگاه که درک کند علم و تکنولوژی با اسلام در تضاد نیست؛ که بداند یک جامعه اسلامی می‌تواند با تکیه بر آموزش و دانش، نسل‌های توانمند تربیت کند و جایگاه جهانی خود را ارتقا دهد. شاید دیدن دانشگاه‌های پرجمعیت، استادان زن، آزمایشگاه‌های پیشرفته و مراکز پژوهشی فعال در ایران بتواند نشان دهد که «اسلام» الزاماً به معنای حذف زنان از اجتماع نیست.

ندیم اگر به دانشگاه‌های تهران، مراکز تحقیقاتی یا نشست‌های علمی سر بزند، شاید برای نخستین بار ببیند که چگونه یک کشور مسلمان توانسته است زنان را از محرومیت دور نگه دارد و به آنان فرصت رشد بدهد. این مقایسه میان ایران و افغانستانِ امروز می‌تواند بسیار معنادار باشد؛ کشوری که زمانی میزبان هزاران دانشجوی دختر بود، امروز در بسیاری از دانشگاه‌هایش سکوت سنگینی حکمفرما است.

قرآن بارها انسان را به «سفر»، «دیدن»، «تأمل» و «عبرت» فراخوانده است. سفر، زمانی معنا می‌آفریند که نگرش را تغییر دهد و فضاهای ناشناخته را در ذهن انسان روشن کند. اگر ندیم تنها برای دیدارهای سیاسی به تهران سفر کند و بدون نگاه به واقعیت‌های آموزشی بازگردد، این سفر چیزی جز جابه‌جایی در جغرافیا نخواهد بود. اما اگر او در این مسیر کوتاه، فرصتی بیابد تا از نزدیک ببیند که چگونه یک کشور اسلامی بدون محرومیت و تبعیض جنسیتی پیش می‌رود، شاید نقطه‌ای برای آغاز گفت‌وگوهای تازه در کابل باشد.

در نهایت، امید این است که این سفر – هرچند کوتاه – بتواند حتی اندکی در نگاه طالبان نسبت به آموزش و نقش زنان تغییر ایجاد کند. اگر چنین شود، این سفر واقعاً «سفر» است. وگرنه، همان‌گونه که حکمت می‌گوید: «کسی که چیزی نیاموزد، سفر نکرده است.»

نوشته های مرتبط :