همان‌طوری‌که در نوشته‌ی قبلی اشاره شد، برگزاری جشن باستانی نوروز در افغانستان، قدامت و تاریخ بسیار پُرباری دارد. مردم افغانستان همه ساله، در مراسم آیینی نوروز، با فرهنگ و آداب اجتماعی مختلف شان از این روز تاریخی در سرتاسر کشور و به خصوص در ولایات کابل، بلخ، هرات، بامیان و در کل شمال و غرب افغانستان، با شکوهمندی خاصی تجلیل می‌کنند.
همان‌گونه که در نوشته‌ی قبلی، مسئله رویکرد و نگاه شیعیان به نوروز تبیین شد، در ادامه به صورت مختصر به رسوم شیعیان افغانستان که در نوروز اجرا می کنند، می پردازیم تا باشد که از یک‌سو سهم آنان در پاسداری از این ارزش بیان گردد و از سوی دیگر، برای آنان‌که تجلیل شیعیان از مراسم‌های ملی و مذهبی را خلاف اصل اسلام می‌پندارند، مستدل این موضوع بیان شود، تا روسیاهی سهم آنانی گردد که جز تکفیر و خشونت، کاری برای فرهنگ و ارزش‌ها نکرده و نمی کنند.
البته مراسم جشن نوروز در نقاط مختلف افغانستان به صورت های مختلف و بر اساس فرهنگ و عنعنات مردم آن برگزار می شود، اما نقطه تلاقی و اجماع این جشن در بین اقوام و جغرافیاهای مختلف به صورت عام و شیعیان به صورت خاص، در سه مورد مهم خلاصه می شود که عبارت اند از (جنده بالا، میله طبیعت گردی و گل سرخ، تجلیل از آغاز سال جدید و گردش سال)، که در واقع تمامی برنامه های فرعی دیگر حول همین سه محور می چرخد.
اول جنده بالا: جنده یا جهنده، پرچمی است که در اولین روز سال نو، طی مراسم خاصی در زیارتگاه ها بر افراشته می‌شود. به قول خواجه بشیر احمد انصاری، این واژه به آن معناست که مردم افغانستان باورمند هستند که در روز اول سال خورشیدی، حضرت علی(ع)بر تخت قضاوت نشسته و عدالت را در جهان بشری و به ویژه بین مسلمانان برقرار می کند و به همین جهت، نخست پرچم-جهنده که بیرق و یا علم سخی نیز نامیده می‌شود، در بسیاری از زیارت ها برافراشته شده و علاقه مندان و عاشقان به علی(ع) و اهلبیت او از سراسر افغانستان و حتی برخی مسلمانان از کشورهای تاجیکستان، ازبکستان، هندوستان، بنگلادش و پاکستان به شهر مزارشریف آمده و مردمان داخل افغانستان هم خود را به زیارتگاه‌های که در آن این مراسم برگزار می‌شود، می رسانند و این روز را گرامی می دارند.
نحوه‌ی برافراشتن پرچم (جهنده) میان شیعه و سنی یکسان است؛ به این صورت که مردمان دور و نزدیک شهر، گرد زیارتگاه‌ها مانند حلقه‌ی انگشتر جمع شده و برخی به منظور دید بهتر از نحوه برافراشتن پرچم(جهنده) در جاهای مناسب حضور یافته و مراسم برافراشتن پرچم که روی آن کلمه (لااله الاالله…)، نوشته شده است با ترتیبات خاص اجرا می شود. قبل از برافراشته شدن پرچم، همه شرکت کنندگان در خوف و رجا به سر می‌برند، زیرا اگر جهنده(پرچم)به آسانی و توأم با بارش باران باشد، این نوید دهنده‌ی سال پر برکت و نیکویی خواهد بود و اگر جهنده با مشکلات و عدم بارش باران بلند گردید، این بیانگر سالی بد است، زیرا پیامد آن خوشی و سعادت برای مردم و به خصوص مسلمانان جهان نخواهد بود و تمام زیبایی مراسم جشن نوروزی در همین لحظات برافراشته شدن نحوه پرچم سخی نهفته است که تفسیرکننده‌ی پیامد یک سال خورشیدی است. در واقع، این باور و عقیده مشترک بین شیعیان و تمامی مردمان حوزه تمدنی نوروز در افغانستان است که همه بدان باورمند هستند.
دوم میله گل سرخ: میله گل سرخ و طبیعت گردی، بخشی دیگری از مراسم بزرگداشت نوروز است که از سوی مردم انجام می‌شود. در شهرهای شمالی کشور امثال مزارشریف که در اول ماه حمل توأم با روییدن سبزه و گل و گیاه همراه است، رفتن به دیدن گل سرخ در حومه‌های شهر که به صورت طبیعی می‌روید، بخشی از جشن است. در واقع گل‌های بهاری تمامی دامنه‌های کوه و دشت را فراگرفته و طراوت و زیبایی خاصی را خلق می‌کند. از این رو، مردم اعم از شیعه و سنی برای این‌که از لحظات زندگی خود لذت ببرند اکثرا با خانواده و رفقا به طبیعت رفته و به میله و تفریح میپردازند. البته در مناطق مرکزی افغانستان به دلیل این‌که هنوز هوا سرد است و زمینه‌ی رشد گل و گیاه فراهم نیست، مردم مسابقات ورزشی و گردهمایی‌های بزرگ تفریحی را برگزار می‌کنند، تا از این روز لذت ببرند. بنابراین، روش جشن طبیعت مردم افغانستان به‌خصوص شیعیان، نه شرک آمیز است و نه کفر آلود؛ همان روش طبیعی طبیعت گردی است و بس!
سوم بزرگداشت سال جدید با امیدواری: یکی از مهمترین باورهای حوزه تمدنی نوروز از جمله شیعیان افغانستان، آغاز سال جدید با شادی و سرور است. اکثریت شیعیان باورمند هستند که باید آغاز سال جدید را با سفره پر از غذا و خوردنی‌ها، همراه با حضور قرآن کریم در بین سفره یا کنار سفره هفت سین، جشن بگیرند. آنان‌که وضع اقتصادی شان بهتر است، در شب سال نو غذاهای خوش‌مزه درست کرده و برای فردای جدید آمادگی می‌گیرند. بسیاری سرخوش هستند که یک سال دیگر از آزمون الهی بدر شده‌اند و با خوشحالی به استقبال سال جدید می‌روند. یعنی تمام تلاش شان بر این است که این روز اول سال را محور سال جدید قرار دهند و آن را مبنای برای سال نیکوی آینده خود بگذارند تا خوشی‌ها نصیب شان گردد. حالا این رویکرد کجایش تخطی از دین و اصول سنت است که بعضی از افراطیون آن را حرام دانسته و نوعی شرک قلمداد می‌کنند؟ در حالی‌که اساس و مبنای اصلی برنامه با دعا و قرآن و طلب بخشش و آرزوی نیک از درگاه خداوند همراه است.
به هر صورت روش و منش شیعیان در بزرگداشت از نوروز، همان روش و سنت همه‌ی مردمان این حوزه می‌باشد.
با این وجود، در حالی‌که گروه طالبان پس از سلطه دوباره بر افغانستان، تجلیل از نوروز را که به شکل سنتی و جمعی آن با شکوه برگزار می‌شد، ممنوع اعلام کردند اما هرگز نتوانستند دلیل موجه‌ی بر تحریم نوروز بیاورند. به نظر می رسد که یکی از دلایل ممنوعیت بزرگداشت نوروز، همین تجلیل شیعیان از این روز است که سبب تحریم آن شده است. البته در کنار این مسئله، دو عامل مهم دیگر که باعث شده تا طالبان خشم خود را نتوانند کنترل کنند و فتوا به تحریم بدهند، وجود دارد.
به نظر نویسنده یکی از دلایل تحریم، جایگاه نوروز در بین اقوام فارسی زبان است که گستره‌ی فرهنگی زیادی را شامل بوده و این برای آنان که از فرهنگی غنی، جامع و همه شمول محروم هستند، غیر قابل قبول است. از سوی دیگر هم، نگاه افراطی گروه حاکم به مسئله نوروز و گرایش سلفی و اخباری‌گری آنان می باشد که سبب شده تا نوروز رسما ممنوع و جرم انگاری شود.
به هر حال این سه عامل سبب شده است تا گروه حاکم به نوروز به حیث یک روز تجلیل دشمنانه نگاه کرده و با آن، از راه دشمنی و تحریم و ممنوعیت وارد شوند.
