از «لنده‌غر» تا «راهزن» و «شر و فساد»؛ چگونه فحاشی همواره جاده‌صاف‌کن سرکوب و کُشتار قومی بوده است؟

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالشهید ثاقب
1403/10/29
9:53 ق.ظ
بازدید: 28

پایگاه خبری تحلیلی روایت : یکی از چیزهایی را که در هنگام مطالعاتم پیرامون «جنگ و صلح» متوجه شدم، رابطۀ فحاشی، توهین و تحقیر با خشونت و نسل کشی است. مطالعاتم نشان می دهد که هیچ کشتار سیستماتیکی در جوامع بشری، بدون فحاشی، توهین و تحقیر ممکن نبوده است که به وقوع بیفتد. نازی ها یهودیان را سوسک و حشرات مضر خوانده می کشتند. سربازان آرژانتینی قربانیان خود را برهنه کرده و مجبور می ساختند که فریاد بزنند: «مادرم فاحشه است.» رژیم استالینیستی شوروی دگراندیشان را جوخه جوخه اعدام می کرد

در این روزها شبکه‌های اجتماعی را که مرور کنی، متوجه می‌شی که حامیانِ تیم کریکت اکثرا منتقدان این تیم را «لنده‌غر» خطاب می‌کنند.
آیا این «فحاشی‌ها» قابل نگرانی است؟
همبسته‌ی فحاشی و سرکوب در تاریخ جهان
یکی از چیزهایی را که در هنگام مطالعاتم پیرامون «جنگ و صلح» متوجه شدم، رابطۀ فحاشی، توهین و تحقیر با خشونت و نسل کشی است. مطالعاتم نشان می دهد که هیچ کشتار سیستماتیکی در جوامع بشری، بدون فحاشی، توهین و تحقیر ممکن نبوده است که به وقوع بیفتد. نازی ها یهودیان را سوسک و حشرات مضر خوانده می کشتند. سربازان آرژانتینی قربانیان خود را برهنه کرده و مجبور می ساختند که فریاد بزنند: «مادرم فاحشه است.» رژیم استالینیستی شوروی دگراندیشان را جوخه جوخه اعدام می کرد و نامش را «پاکسازی سرزمین روسیه از حشرات موذی، مگس های متقلب و کنه های ثروتمند» می خواند. در افغانستان نیز اعتراض کنندگان جنبش رستاخیز تغییر را به رگبار گلوله بستند و نام شان را «اوباش» و «لنده غر» گذاشتند. رابطۀ فحاشی، توهین و تحقیر با کشتار را وقتی می توان درک کرد که بدانیم انسان ها دارای برخی منابع اخلاقی هستند که نقش عوامل بازدارنده قساوت را ایفا می کنند. این منابع اخلاقی شامل حس همدلی، همدردی و احترام به کرامت انسانی است. بسیار اتفاق افتاده که در میدان های جنگ، یکی از این منابع باعث منع جنگجو از کشتار گردیده است. جورج ارول که در جنگ داخلی اسپانیا علیه فاشیست ها می جنگید، حکایت می کند سرباز فاشیست نیمه عریانی را دیدم که شلوارش را بالا گرفته بود و می گریخت. «به او شلیک نکردم… شاید کمی به خاطر جزییات شلوارش. آمده بودم فاشیست بکشم، ولی مردی که شلوارش را بالا گرفته فاشیست نیست، انسان شبیه ما است و دوست نداری به او شلیک کنی.»
یا در سال ۱۹۸۵ در نظام آپارتاید در افریقای جنوبی، تظاهراتی در دوربان برگزار می شود. پولیس به طور مرسوم به خشونت متوسل شد. یکی از ماموران پولیس، زن سیاهپوستی را که در حال فرار بود دنبال کرد. لنگۀ کفش زن افتاد و پولیس، بنا بر عرف جامعه، لنگۀ کفش را برداشته به زن سپرد. در همین حال نگاهش به نگاه او دوخته شد و از توسل به خشونت منصرف گردید. چون دیگر امکان خشونت باقی نمانده بود.
بنابراین، یک گروه سیاسی – نظامی یا یک دولت خودکامه و توتالیتر برای آنکه به سهولت و بدون عذاب وجدان آدم بکشد و با نافرمانی سربازان خود مواجه نشود، نیازمند است که در نخست از قربانیان خود «انسانیت‌زدایی» کند و کرامت انسانی اش را انکار نماید. جاناتان گلاور، نویسندۀ کتاب پرنفوذ انسانیت: تاریخچۀ اخلاقی سدۀ بیستم، بدین باور است که تجربه های کشتار و قساوت در سدۀ بیستم نشان می دهد که «اگر بتوان احترام به قربانیان را خنثا کرد، ارتکاب بی رحمی آسان تر می شود.»
یکی از راه های انسانیت زدایی و سلب احترام از قربانیان، فحاشی، توهین و تحقیر است. در آلمان نازی، اس اس در تبلیغات یهودستیزانۀ خود کوشش می کرد آن ها را با حیوانات مضر مقایسه کند. فلم های نازی ها، تصاویر یهودیان را با تصاویر موش ها ترکیب می کردند. هانس فرانک در هنگامی که والی لهستان بود، آن کشور را «سرزمین پر از شپش و یهودی» خوانده بود. شخص هیتلر نیز همواره وقتی از یهودیان صحبت می کرد، توهین و تحقیر را به اوجش می رساند. او باری در گفتگویی بر سر میز شام گفته بود: «کشف ویروس یهودیت، یکی از بزرگ ترین انقلاب هایی است که در جهان رخ داده است. نبردی که امروز درگیرش هستیم، همچون نبردی است که در قرن پیش نیز پاستور و کوخ را درگیر کرده بود. چه بیماری هایی که ناشی از ویروس یهودیت نیست! باید با حذف یهودیان سلامت مان را بازیابیم.»
البته نمونه های افراطی تر این امر را در اتحاد جماهیر شوروی در دورۀ تصفیه های استالینی می یابیم. می گویند در اتحاد جماهیر شوروی روی ماشینی که برای حمل زندانیان استفاده می شد، نوشته بودند: «ماشین حمل کالاهای فاسدشدنی». دکتر نوربرتولیوسکی تعریف می کند که رویکرد معمولی شکنجه گران و نگهبانان نسبت به ما این بود که ما را پست تر از برده می دانستند. با ما همچون شئ رفتار می شد: اشیاء بی فایده و دردسرساز. می گفتند: «شما یک مشت کثافتید!»
فحاشی و سرکوب قومی در تاریخ افغانستان
به تاریخِ افغانستان هم اگر شما مراجعه کنید، خواهید که رابطه‌ی پررنگی میان فحاشی و سرکوبِ قومی در این کشور وجود دارد.
یکی از قتل عام‌هایی که در تاریخ افغانستان خیلی معروف است، قتل عام مردم هزاره به دست امیر عبدالرحمن خان است.
منابع تاریخی که می‌گوید که در این قتل عام، ۶۲ درصد مردم هزاره نابودند شدند و امیر عبدالرحمن از کله‌ی قربانیان کله‌منار ساخته بود.
امیر عبدالرحمان خان پیش از آن‌که مردم هزاره را قتل عام کند، در نخست آن‌ها را تکفیر کرد و کُشت. در مکتوب و نامه‌هایی که از امیر عبدالرحمن خان باقی مانده است، در باره این قوم از تعبیر «اشرار هزاره» استفاده می‌کند و دستور سرکوب و قتل عام را صادر می‌نماید.
پس از امیر عبدالرحمن خان، حکومت‌های قومی ده‌ها لقب زشت دیگری به هزاره‌ها دادند و با توهین و تحقیر فیزیک این قوم، تلاش کردند بردگی آنان را توجیه نمایند.
دومین سرکوب قومی در تاریخ معاصر افغانستان، لشکرکشی قبایل جنوب به رهبری نادر خان در شمالی است.
در لشکرکشی که قبایل منگلی به شمالی انجام دادند، ستم‌گری‌ها و سرکوب‌های قومی بسیاری صورت گرفت.
لشکر نادر خان، مردم شمالی را اشرار شمالی خوانده و سرکوب می‌کردند.
در دور اول حاکمیت طالبان نیز اصطلاحی که توسط این گروه ترویج می‌شد، اصطلاح «شر و فساد» بود. این‌ها به کمک همین فحاشی حتا به تاکستان‌های شمالی نیز رحم نکردند و سیاست سرزمین سوخته را در شمالی، قتل عام هزاره‌ها را در یکاولنگ و مزار شریف مرتکب شدند.
«لنده‌غر» اما واژه‌ای است که در دوره‌ی حکومت اشرف غنی رایج شد. طرفداران غنی این واژه را در توصیف جوانان معترضی به کار می‌بردند که منتقد فساد و قوم‌گرایی موجود در جمهوریت بودند. غنی زیر همین نام، جوانان رستاخیز تغییر را سرکوب کرد.
متاسفانه این اصطلاح را طرفداران جمهوریت هنوز در باره‌ی جوانان عدالت‌خواه و منتقد طالبان به کار می‌برند و از این طریق بهانه به دست طالبان می‌دهند تا هرگونه صدای عدالت‌طلبی را سرکوب کنند.
من فکر می‌کنم یکی از مسوولیت‌های نخبگان کشور، ایستادگی در برابر فحاشی است. فحاشی نه تنها باعث ترویج نفرت قومی می‌شود، بلکه در خدمت سرکوب و کشتار قومی نیز قرار دارد.