ادب مجموعهٔ از اخلاق، تعلیم، تربیت، رفتار، کردار، عمل و همه بُعد های روابط و رشته های انسانی را در بر میگیرد و ادب را میتوان گفت؛ سرچشمه از دانش، عزت، شرف، احترام، مهربانی، بزرگی و بزرگسازی فرد میان افراد جامعه که سبب بروز شخصیت انسانی میشود و رعایت داشته های ادبی در همه امور زندگی بیانگر موفقیت انسان تعریف و سیقل میدهد.
واژه ادب از زبان عربی به فارسی وارد شده، که به معنای دعوت به خوبی‌ها، نیک‌رفتاری و فرهنگ‌سازی در‌آمده است.
و همچنان در لسان العرب ادب را فراگرفتن اخلاق نیکو و دوری از زشتی آمده است.
تعریف واژه ادب در دوره های مختلف از خود جایگاه و تعاریف خاص خود را داشته است، که اگر به تمام آن دوره ها دقیق و عمیق تحلیل و ارزیابی شود، دوباره همان یک معنا را به خود میدهد، که اینجا میتوان از ابن خلدون در دوره خود چنین تعریف از ادب کرده اشاره نمود.
( ادب عبارت از حفظ اشعار و اخبار عرب و فراگرفتن خوشه های از خرمن هر دانش است.)که اینجا میتوان منظور آنر از این تعریف ریشه در سنت پیامبر اکرم (ص) و قرآن مجید خوانده و برداشت نمود و هچنان در جای دیگر ادب را چنین تعریف نموده اند:
ادب عبارت از شناسایی آنچه به وسیلهٔ آن احتراز از خطا میسر میشود و اگر سهل‌تر و روشن‌تر از ادب تعریف داشته باشیم میتوان گفت؛ که ادب عبارت از اخلاق نیک، خوش رفتاری، خوش‌صحبتی و احترام در برابر افراد میباشد.
اما امروزه در عصر معاصر ادب در میان افراد جوامع بالخصوص در جوامع کشور های جهان سوم
جایگاه خود را از دست داده است و بیشتر از اینکه یک سخنور، ادیب، آگاه و پای‌بند به مکتب ادب باشند، با محتوا های فحاشی در پی تاریک سازی و وحشی نظری جامعه و افراد جامعه هستند.
درست است، در همه بخش ها پیشرفت های چشم گیری صورت گرفته است و سطح سواد و پرورش به سطح بالایی قرار گرفته، اما از زندگی اجتماعی، احترام خانواده و رسم و فرهنگ های والا آهسته، آهسته دور و در پرتگاه قرار گرفته است و علت آنرا میتوان در نیاموختن و نشناختن جایگاه ادب در گذشته دانستن و همچنان عدم پرورش ذهن و قوای فکری یک نسل به نسل دیگر دانست.
ادیبان متعددی در دوره های خود از ادب تعریف های داشته اند که ادب را نه تنها در چرب زبانی و خوش زبانی معنا نموده اند، بلکه به معنای ادب قلبی و رفتاری نیز به کار برده اند.
و اینجا میتوان از دو شاعر و عارف وارسته در ارتباط به ادب مثال آورد.
از خدا جوییم توفیق ادب
بی ادب محروم گشت از لطف رب
مولوی رح
سعدی ادب آنست که در حضرت خورشید
گوییم که ما خود شب تاریک ندیدیم
سعدی رح
ادب در لغت‌نامه دهخدا:
خوش رفتاری، نیکویی اخلاق، تربیت و تهذیب نفس، علم و معرفت، مجموعه قواعد اخلاقی و رفتاری.
ادب در فرهنگ عمید:
خوش رفتاری، نیک خویی، تربیت، علم و دانش، آداب اجتماعی، قواعد نیک‌رفتاری…
ادب در فرهنک معین:
تربیت، نیک‌رفتاری، خوشخویی، مجموع قواعد معاشرت…
