چالش‌ها و فرصت‌های رسانه‌های افغانستان در خارج

دسته: تحلیل
نویسنده: احمد فرزاد
1403/02/06
10:49 ق.ظ
بازدید: 8

پایگاه خبری تحلیلی روایت : مؤثریت دیگر این رسانه‌ها حمایت آن‌ها از حقوق بشر و مردم در افغانستان است. در حال حاضر تنها منابعی که می‌توانند وضعیت افغانستان را انعکاس دهند همین رسانه‌های خارج از کشوراند. آن‌ها با نوشت و یا نشر برنامه‌های صوتی و تصویری، تواسنته‌اند پرده از روی عمکرد طالبان علیه زنان و اقوام افغانستان بردارند. شکی نیست که در این زمینه به گونه‌ی باید آن کار صورت نگرفته است اما از آن جایی که این کار توسط رسانه‌های داخلی میسر نبود از این جهات می‌توان گفت که این رسانه‌ها تاکنون در این زمینه فعالیت مثبت داشته‌اند.

پس از قدرت‌گیری دوباره طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱، بسیاری از رسانه‌های افغانستان مجبور به تعطیلی یا انتقال به خارج از کشور شدند. شمار معدودی از رسانه‌هایی که در کشور ماندند، به شدت زیر سانسور قرار گرفتند و برخی از آن‌ها با طالبان و تفکر این گروه، همسو و هم نظر گردیدند.
با این حال، این مسائل خلای بزرگ در زمینه اطلاع‌رسانی از وضعیت افغانستان ایجاد کرد. اما رسانه‌های جدیدی که توسط شخصیت‌های رسانه‌یی افغانستان خارج از کشور ظهور کردند، تا جایی توانستند به پرکردن این خلا بپردازند.
اما مسأله این است که به دلیل دو بودن از افغانستان و عدم دسترسی‌شان به منابع و اتفاقات داخلی کشور، این رسانه‌ها با چالش‌های متعددی از جمله کمبود منابع، دسترسی به اطلاعات و فشار سیاسی روبرو است.

چالش‌های پیش روی رسانه‌های افغانستانی در خارج از کشور

رسانه‌های افغانستان در خارج از کشور، با چالش‌های متعددی روبرو هستند. عمده‌ترین این چالش‌ها، کمبود منابع است. این کمبود هم در زمینه‌ی منابع مالی هویدا است و هم در زمینه‌ی نیروی انسانی.
به باور برخی از کارشناسان، نهاد‌ها و کشور‌های جهان دیگر آن حمایت لازم گذشته را در زمینه‌ی آزادی بیان و رسانه‌های مربوط به قضایای افغانستان، انجام نمی‌دهند. از این رو بسیاری از رسانه‌ها به چالش جدی کمبود منابع مالی دچار هستند. از سوی دیگر، بسیاری از افراد متخصص رسانه‌یی بنا به دلایل داخلی، نمی‌توانند با حضور در رسانه‌ها، کار جدی و درخور توجهی انجام دهند که این خود چالش جدی فراروی تأمین منابع انسانی رسانه‌ها است.
چالش اساسی دیگر رسانه‌ها، عدم دسترسی آن‌ها به اطلاعات دقیق و به موقع از افغانستان است. نبود گزارشگر در صحنه، نبود فضای مناسب برای فعالیت و همکاری مردم و عدم ارایه اطلاعات از سوی طالبان، در این زمینه مشکلات اساسی ایجاد کرده است. به همن دلیل در بسا موارد این رسانه‌ها نمی‌توانند به خبر‌های دست اول دسترسی داشته باشند.
مورد چالش‌زای دیگر این است که رسانه‌های خارج از افغانستان، از آن آزادی که در زمان جمهوریت در افغانستان برحوردار بودند، حالا نیستند. دلیل آن هم روشن است؛ زیرا از کشورهای بیرونی نشرات دارند و ناگزیراند که ملاحظات آن‌ها را نیز درنظر بگیرند.

همچنین بخوانید: تحصن در اعتراض به ممنوعیت تردد بدون ویزا از مرزهای پاکستان و افغانستان بیست‌وسه روزه شد

با وجود چالش‌های یاد شده رسانه‌های افغانستان در بیرون از کشور توانسته‌اند در بسا موراد مؤثر عمل کنند. عمده‌ترین کار مؤثر این رسانه‌ها، اطلاع‌رسانی است؛ چیزی که در سه سال پسین در افغانستان به طور درست آن وجود نداشته است. هرچند برخی از رسانه‌ها، با سوگیری، از اعتبار‌شان در ارایه اطلاعات درست کاسته‌اند اما با این هم نمی‌شود تلاش آن‌ها را در زمینه اطلاع‌رسانی نادیده گرفت.

مؤثریت دیگر این رسانه‌ها حمایت آن‌ها از حقوق بشر و مردم در افغانستان است.
در حال حاضر تنها منابعی که می‌توانند وضعیت افغانستان را انعکاس دهند همین رسانه‌های خارج از کشوراند. آن‌ها با نوشت و یا نشر برنامه‌های صوتی و تصویری، تواسنته‌اند پرده از روی عمکرد طالبان علیه زنان و اقوام افغانستان بردارند. شکی نیست که در این زمینه به گونه‌ی باید آن کار صورت نگرفته است اما از آن جایی که این کار توسط رسانه‌های داخلی میسر نبود از این جهات می‌توان گفت که این رسانه‌ها تاکنون در این زمینه فعالیت مثبت داشته‌اند.
مورد دیگر از مؤثریت این رسانه‌ها، تأمین ارتباط با برخی از رسانه‌های مطرح دنیا و همین‌گونه ارتباط با شخصیت‌های دخیل در قضایای افغانستان است. این تلاش آن‌ها به هر پیمانه‌ای که باشد، می‌تواند برای مردم افغانستان و تغییر وضعیت کنونی مؤثر واقع شود. از سوی دیگر، آوردن برخی ا ز افراد دخیل در قضیه‌ی سقوط دولت افغانستان برای پاسخ‌گویی، خودش برای آگاهی مردم افغانستان از خیانت‌ها مؤثر است.آن‌ها می‌توانند از این پس در قسمت حمایت از افراد، با دید بهتری تصمیم‌ بگیرند.

به صورت عموم می‌توان گفت که
رسانه‌های افغانستانی در خارج از کشور، نقش مهمی در اطلاع‌رسانی به مردم افغانستان و جهان در مورد تحولات کشور، حمایت از حقوق بشر و مردم افغانستان و همین‌گونه تأمین ارتباط با افراد دخیل در قضایای افغانستان، ایفا می کنند. نادیده نباید گرفت که در این مجموعه، برخی از رسانه‌های هم بودند که بیشتر از توجه به وضعیت افغانستان، به فکر درآمد بیشتر بوده‌اند؛ موردی که اعتبار شماری از این رسانه‌ها را خدشه دار کرده و از جایگاه آن‌ها نزد مردم کاسته است.

همچنین بخوانید: طالبان: تلاش داریم که با پروژه یک کمربند -یک راه چین وصل شویم

احمد فرزاد

نوشته های مرتبط :