نوروز و دشمنان آن در افغانستان

دسته: تحلیل
نویسنده: منهاج رحیمی
۱۴۰۳/۰۱/۰۱
۱:۴۷ ب٫ظ
بازدید: 18

پایگاه خبری تحلیلی روایت : سرگذشت نوروز در بلخ در اسطوره‌ها به زمان کیومرث، اولین شاه آریایی، هنگامی‌که او نخستین روز بهار را جشن طبیعت و کشاورزی نام نهاد، برمی‌گردد. با استناد به تاریخ، تا زمان ‌بر تخت ‌نشستن جمشید که تمدن آریایی به او نسبت داده می‌شود، نوروز با نام جشن طبیعت تجلیل می‌شد؛ اما هنگامی‌که جمشید، شهر بلخ را با عنوان اولین نشانه‌های تمدن آریایی بنا نهاد و پادشاهی خود را در آن مستقر کرد، روز افتتاح شهر بلخ را مصادف با روز اول سال یا همان جشن طبیعت قرارداد و ازآن‌پس این روز را نوروز نامید و درواقع جشن تمدن آریایی شناخته شد.

سرگذشت نوروز در بلخ در اسطوره‌ها به زمان کیومرث، اولین شاه آریایی، هنگامی‌که او نخستین روز بهار را جشن طبیعت و کشاورزی نام نهاد، برمی‌گردد. با استناد به تاریخ، تا زمان ‌بر تخت ‌نشستن جمشید که تمدن آریایی به او نسبت داده می‌شود، نوروز با نام جشن طبیعت تجلیل می‌شد؛ اما هنگامی‌که جمشید، شهر بلخ را با عنوان اولین نشانه‌های تمدن آریایی بنا نهاد و پادشاهی خود را در آن مستقر کرد، روز افتتاح شهر بلخ را مصادف با روز اول سال یا همان جشن طبیعت قرارداد و ازآن‌پس این روز را نوروز نامید و درواقع جشن تمدن آریایی شناخته شد.

ولایت باستانی بلخ، زادگاه و خاستگاه نوروز در حوزه تمدنی فارسی‌زبانان جهان از هزاران سال پیش خاطره باشکوه جشن نوروز را در خود دارد و همچنان با چنین القاب عنوان می‌شود.

این جشن از دوره‌های تاریخی-اسطوره‌ای شروع‌شده و تا دوره‌های تاریخی مکتوب امروز بخش حذف‌نشدنی فرهنگ این سرزمین بومی عنوان می‌شود.

همچنان در بیست سال اخیر، همه‌ساله حکومت محلی بلخ یکی دو ماه پیش از سال نو برای برگزاری جشن نوروز آمادگی می‌گرفت. من روایاتی از این جشن کهن و آریایی را به یاد دارم که دولت پیشین افغانستان در دو دهه گذشته بودجه مشخصی برای تجهیز و آرایش شهر مزار شریف به مناسبت نوروز قرار داده بود و مردم نیز از سراسر کشور به این شهر می‌آمدند و یک هفته اول در سراسر شهر مزار شریف شور و هلهله برپا می‌بود. معمولا شب دوم سال با مراسم آتش‌بازی همراه می‌شد و صدای موسیقی و شادمانی مردم در خیابان‌ها دست‌کم برای یک هفته به گوش می‌رسید و آغاز شب نوروز تا سپیده‌دم اولین روز بهار مردم به‌صورت دسته‌جمعی با خواندن اشعار قدیمی، شروع به پختن سمنک می‌کردند که از رسوم قدیمی نوروز در افغانستان شناخته می‌شود. اما این شادمانی هم دیر نپایید، زیرا طالبان در دو سال اخیر، بحث مشروعیت نوروز از منظر اسلام را پیش کشیدند و این عید خجسته را میراث مجوسیت و زردشتی‌گری خوانده و برگزاری آن را حرام اعلام کردند.

همچنین بخوانید: تیم سنوکر افغانستان با مدال برنز تیمی ماستران جهان به کابل بازگشت

پس از به قدرت رسیدن گروه طالبان، متاسفانه از برگزاری‌های این جشن بزرگ در بلخ اثر و خبری نیست. با تسلط طالبان بر شهر مزار شریف، تجلیل از نوروز بدعت نام گرفت و مردم را از برگزاری نوروز منع کردند و همچنان به مردم دستور دادند که کلمه نوروز را به زبان نیاورند و از روز آغاز بهار با نام روز اول سال یا جشن دهقان، یاد کنند.

هرچند طالبان در سراسر کشور نوروز را حرام خوانده است، اما نمادهای نوروز اکنون در شهر مزارشریف به چشم می‌خورند.

درواقع دشمن نوروز تنها افراطیون مذهبی نیستند، بلکه حلقاتی مهم درون حکومتی طالبان هستند. همان حلقاتی که با این میراث جهانی و مناسبت بین‌المللی، برخورد قومی دارند و احساس بیگانگی می‌کنند.

بیایید جنبش پاسداری از نوروز راه بیندازیم و صدای ما را بلند کنیم و به این آسانی اجازه ندهیم که فرهنگ ستیزان، با این جشن کهن و آریایی بی‌مهری کنند.

نوشته های مرتبط :