بازخوانی مبارزات مجید کلکانی؛ امیدی برای مقابله با استبداد طالبانی

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالله دانش
1404/03/18
10:31 ق.ظ
بازدید: 123

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در آستانه چهل‌وپنجمین سالگرد مرگ مجید کلکانی که افغانستان بار دیگر زیر سایه سنگین استبداد گروه طالبان قرار گرفته است و قوم‌های غیرپشتون، به‌ویژه مردم شمال کشور، با ستم‌ها و ظلم‌های فزاینده‌ای مواجه‌اند، بازخوانی تاریخ مبارزهای انقلابی و اندیشه‌های آزاداندیشانه کلکانی بیش از هر زمان دیگری ضرورت یافته است. مجید کلکانی نماد مقاومت و رهبری همه‌جانبه در برابر استبداد و ستم است؛ مبارزاتی که باید منحیث الگویی زنده برای رهبران و مردمان شمال کابل مطرح شده و آنان‌را در ایستادگی مقابل استبداد و بی‌عدالتی طالبان توان‌مند سازد. او از جمله رهبران سازمان آزادیبخش مردم افغانستان (ساما) بود که با هدف تحقق آزادی، عدالت اجتماعی و رهایی ملت افغانستان از سیطره رژیم‌های استبدادی و استعماری مبارزه کرد. مجید کلکانی در سال ۱۳۱۸ خورشیدی در روستای کلکان کوهدامن شمالی به دنیا آمد. خانواده‌اش به‌دلیل ستم و قساوت رژیم استبدادی هاشم‌خان تبعید و زندانی شدند؛ تجربه‌ای تلخ که نقطه عطفی در شکل‌گیری شخصیت مقاوم و آزادیخواه او بود. دوران جوانی مجید در تبعید و در سایه سختی‌ها و ناامنی‌ها گذشت، اما همین شرایط دشوار، روحی استوار و متکی به خود در او ساخت.

در آستانه چهل‌وپنجمین سالگرد مرگ مجید کلکانی که افغانستان بار دیگر زیر سایه سنگین استبداد گروه طالبان قرار گرفته است و قوم‌های غیرپشتون، به‌ویژه مردم شمال کشور، با ستم‌ها و ظلم‌های فزاینده‌ای مواجه‌اند، بازخوانی تاریخ مبارزهای انقلابی و اندیشه‌های آزاداندیشانه کلکانی بیش از هر زمان دیگری ضرورت یافته است.
مجید کلکانی نماد مقاومت و رهبری همه‌جانبه در برابر استبداد و ستم است؛ مبارزاتی که باید منحیث الگویی زنده برای رهبران و مردمان شمال کابل مطرح شده و آنان‌را در ایستادگی مقابل استبداد و بی‌عدالتی طالبان توان‌مند سازد. او از جمله رهبران سازمان آزادیبخش مردم افغانستان (ساما) بود که با هدف تحقق آزادی، عدالت اجتماعی و رهایی ملت افغانستان از سیطره رژیم‌های استبدادی و استعماری مبارزه کرد.
مجید کلکانی در سال ۱۳۱۸ خورشیدی در روستای کلکان کوهدامن شمالی به دنیا آمد. خانواده‌اش به‌دلیل ستم و قساوت رژیم استبدادی هاشم‌خان تبعید و زندانی شدند؛ تجربه‌ای تلخ که نقطه عطفی در شکل‌گیری شخصیت مقاوم و آزادیخواه او بود. دوران جوانی مجید در تبعید و در سایه سختی‌ها و ناامنی‌ها گذشت، اما همین شرایط دشوار، روحی استوار و متکی به خود در او ساخت.
او با وجود تمام فشارها و محدودیت‌ها، از تحصیل و کسب دانش دست نکشید. کلکانی جمعی از روشنفکران را گرد خود جمع کرد تا علیه ظلم و استبداد مبارزه‌ای هدفمند و سازمان‌یافته را آغاز کنند. سرانجام مجید کلکانی، در ۱۸ جوزا ۱۳۵۹ خورشیدی، در کابل از سوی رژیم دموکراتیک خلق افغانستان اعدام شد.
آنچه مجید کلکانی را از بسیاری رهبران متمایز می‌کرد، پیوند عمیق و مستقیم او با مردم، به‌ویژه طبقه‌های محروم و جوانان بود. او خود را تنها یک رهبر سیاسی نمی‌دانست، بلکه آموزگار و مربی مردمی بود که باور داشت آگاهی و توانمندسازی توده‌ها کلید تحول است. سفرهای پی در پی به گوشه و کنار کشور و آشنایی با واقعیات زندگی مردم، اندیشه او را بر عدالت اجتماعی، آزادی و اتحاد استوار کرد.
دوران سخت زندان برای مجید کلکانی فرصتی بود برای بازنگری، آموزش و رهبری نسل نو. او نه‌تنها خود را حفظ کرد بلکه با آموزش زندانیان، سازماندهی و تقویت روحیه آنان، زندان را به مدرسه‌ای برای مبارزه و خودسازی تبدیل نمود. این دوران، نمایانگر ایمان عمیق او به امکان تغییر اجتماعی و امید به آینده‌ای بهتر بود.
کلکانی با دیدی ژرف به سیاست و مبارزه، می‌دانست که مبارزه مسلحانه بدون پایه‌ قوی سیاسی و حمایت مردم محکوم به شکست است. او با خلق شیوه‌های نوین جنگ چریکی و هماهنگی میان مبارزه‌های شهری و روستایی، توانست چارچوبی جدید برای مبارزه در افغانستان بنیان نهد. این استراتژی، راهی بود برای مقابله موفق با نیروهای استبدادی و سرکوب‌گر.
وضعیت امروز افغانستان به‌خصوص شمال کشور‌، بسیار شبیه به دوره‌ای است که مجید در برابر آن قیام کرد. همان بی‌عدالتی، همان انحصار قومی، همان خفقان. امروز نیز طالبان با حذف سیستماتیک هویت‌های غیرپشتون، سرکوب زبان و فرهنگ، دستگیری و تبعید روشنفکران، بازداشت و اعدام نظامیان پیشین، و تبعیض در تمام افغانستان و به‌ویژه در ولایت‌های شمالی مردم را به حاشیه رانده‌اند.
در روزگاری که طالبان با سیاست‌های خشونت‌آمیز و تبعیض‌آمیز، حقوق اقوام شمالی را هدف گرفته‌اند، اندیشه‌ها و راهکارهای مجید کلکانی می‌تواند الهام‌بخش راهی برای مقابله و مقاومت باشد.

او نشان داد که با همبستگی ملی، رهبری مشروع و سازمان‌یافته و باور عمیق به عدالت، می‌توان قدرت ظلم را محدود کرد و صدای مظلومان را به گوش جهانیان رساند.
مبارزه‌های مجید کلکانی فراتر از یک روایت تاریخی، الگویی زنده برای امروز و فردای افغانستان است. او نشان داد که مقاومت در برابر استبداد و ظلم حتی در شرایط دشوار و نامساعد نیز ممکن و موثر است؛ به شرط آنکه بر پایه سازمان‌یابی، استقامت و اعتماد به مردم باشد.
در برابر ظلم و ستم طالبان، مردم شمال افغانستان بیش از هر زمان به چنین رهبری و گفتمانی نیاز دارند تا بتوانند مسیر عدالت و آزادی را به پیش برند.
بازخوانی و باززنده‌سازی اندیشه‌های مجید کلکانی، نشانه امید و بیداری است که می‌تواند آتش مقاومت را در دل مردم شمال روشن نگه‌دارد و آینده‌ بهتر برای این سرزمین رقم زند.

نوشته های مرتبط :