در خدمت و خیانت به آرمان و آزادی فلسطین

دسته: تحلیل
نویسنده: غلام‌رضا سادات
1403/01/12
10:37 ق.ظ
بازدید: 18

پایگاه خبری تحلیلی روایت : به قول اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، روزنه‌ی امید برای مبارزه فلسطینی‌ها با اسراییل، زمانی زنده شد که “انقلاب جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی به پیروزی رسید”. امام‌خمینی برای همبستگى مسلمانان جهان در حمایت از مردم فلسطین و آزادی قدس در ۱۶ اسد ۱۳۵۸، در پیامی به مسلمانان ایران و جهان آخرین جمعه ماه رمضان را «روز قدس» اعلام کرد و از عموم مردم و دولت‌هاى اسلامى خواست براى کوتاه‌کردن دست اسرائیل غاصب به هم بپیوندند.

پس از سال ۱۹۴۸ و تاسیس کشور اسراییل، کشورهای عربی که تازه تاسیس شده بودند یا استقلال شان را به دست آورده بودند، همه شعار حمایت از فلسطین را می‌دادند. اما هیچ‌یک از جنبش‌ها، جریانات و حرکت‌های دهه‌ی ۵۰ و ۶۰ میلادی در کشورهای عربی، پس از تاسیس اسرائیل و روند غصب اراضی، نتوانست به نفع ملت فلسطین مایه بگذارد. این وقایع از بحران کانال سوئز تا استقرار جمهوریت در کشورهای عراق و مصر، تشکیل اتحادیه کشورهای متحد عربی متشکل از مصر، سوریه و یمن در ۱۹۵۸ و دیگر تحرکات و جریانات، هیچ‌کدام به نفع فلسطین تمام نشده و نتوانست کاری عملی و عینی در مقابل آنچه اشغالگری اسراییل گفته می‌شد، انجام دهد. کشورهای عربی و جریانات حامی فلسطین در جنگ‌های سال‌های ۱۹۶۷ و ۷۳ شکست خوردند و اسرائیل با حمایت امریکا و غرب، برتری خود را در جنگ رودررو بر اعراب و کشورهای منطقه تثبیت کرده و ضربات سنگینی بر پیکر بی‌روح و انگیزه کشورهای عربی که اندک امید مبارزه به آن‌ها بود، وارد کرد. درنهایت پس‌ازاین حوادث، هرکدام از این کشورها، ازجمله مصر با پیمان کمپ دیوید در ۱۹۷۸، اردن در سال ۱۹۹۴ با پیمان وادی عربه، به‌نوعی از قضیه فلسطین کنار کشیدند و میدان برای جولان بیشتر اسرائیل بیشتر فراهم گردید.

البته در دهه ۵۰ میلادی و دقیقاً سال ۱۹۵۹، جریان مستقلی به نام سازمان آزادی‌بخش فلسطین (ساف) که امروزه وارث آن همان جنبش “الفتح” به رهبری محمود عباس ابومازن، می‌باشد؛ با شعار مقابله و مبارزه جدی علیه اسرائیل، باوجود مخالفت‌های داخلی و بیرونی کشورهای عرب مانند اردن که خود را وارث فلسطین و بیت‌المقدس و مسجدالاقصی می‌دانست، در کویت توسط یاسر عرفات و جمعی دیگر از مبارزان فلسطینی تشکیل ‌شده بود. هرچند امیدها بر این بود که جنبش (ساف) در قالب مبارزات نظامی و سیاسی بتواند روزنه‌ی امیدی برای پایان اشغالگری اراضی فلسطین باشد، اما خیلی زود مشخص شد که این جنبش برخلاف نام آن‌که “سازمان آزادی‌بخش فلسطین” نام دارد، درواقع نتوانست کار مؤثری انجام دهد. البته این جنبش و در رأس آن یاسر عرفات به خاطر بیشتر متمایل به صلح شد که در ۱۹۷۳ و جنگ یوم کپور، اسرائیل توانست ارتش‌های سوریه و مصر را شکست داده و صحرای سینا را از مصر و بلندی‌های جولان از سوریه تصاحب کند و همچنین ۸۰ درصد اراضی کل فلسطین را مصادره کند. بنابراین به خاطر اتکای بیش‌ازحد این سازمان به کشورهای عرب منطقه، مداخلات کشورهای عربی ازجمله مصر و اردن در سیاست جنبش ساف و دور زدن این جنبش در امضای معاهده صلح با اسرائیل در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ میلادی و معاملات پیدا و پنهان آن‌ها در جنگ و صلح، کاری از این تشکیلات برنیامد. هرچند که پرچم مبارزات آزادی را برای نخستین‌بار مستقلانه جهت آزادی مظلوم فلسطین برداشت، اما امروز وارث آن جنبش الفتح است که جز تسلیمی به اسرائیل به قول فلسطینی‌ها هیچ افتخاری دیگری ندارد.

همچنین بخوانید: چرا سازمان‌ملل از اختلافات طالبان صحبت می‌کند؟

پیروزی انقلاب اسلامی ایران و گشایش روزنه جدید

به قول اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی جنبش حماس، روزنه‌ی امید برای مبارزه فلسطینی‌ها با اسراییل، زمانی زنده شد که “انقلاب جمهوری اسلامی ایران به رهبری امام خمینی به پیروزی رسید”. امام‌خمینی برای همبستگى مسلمانان جهان در حمایت از مردم فلسطین و آزادی قدس در ۱۶ اسد ۱۳۵۸، در پیامی به مسلمانان ایران و جهان آخرین جمعه ماه رمضان را «روز قدس» اعلام کرد و از عموم مردم و دولت‌هاى اسلامى خواست براى کوتاه‌کردن دست اسرائیل غاصب به هم بپیوندند.

سران جنبش‌های حماس و جهاد اسلامی همواره اذعان کرده‌اند که ایران در کنار نام‌گذاری روز قدس، کار عملی نیز در حمایت از فلسطین انجام داده است. “جهاد اسلامی فلسطین” که در اواخر دهه ۱۹۸۰ توسط سه دانشجوی فلسطینی سنی مذهب در مصر ایجاد شد، با الهام از انقلاب ایران بود. فتحی شقاقی، عبدالعزیز عوده و بشیر موسی، پس از تشکیل جهاد اسلامی همواره این موضوع را ابراز کرده‌اند که اولین حرکت عملی و علنی ایران در حمایت از ملت فلسطین، بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در ۱۹۷۹ واقع شد.

البته در هفته اول پس از پیروزی انقلاب ایران، یاسر عرفات، رهبر سازمان آزادی‌بخش فلسطین، در روز ۲۹ دلو ۱۳۵۷ به ایران آمد و در یک مصاحبه‌ی تلویزیونی خطاب به امام خمینی و مردم ایران گفت: «آیا هیچ‌کس می‌تواند باور کند که ما حالا در ایران هستیم؟ آیا کسی این حرف را باور می‌کند که انقلاب فلسطین، حالا در ایران است؟ اما حالا همه می‌توانند باور کنند که روزگاری نو، آغاز شده است». سفر عرفات به ایران، دقیقاً زمانی بود که تمامی کشورهای عربی‌ به‌جز سوریه، از قضیه‌ی فلسطین عقب‌نشینی کرده بودند و پیمان کمپ دیوید بین انور سادات و مناخیم بگین، نخست‌وزیر اسرائیل، پنج ماه قبل آن یعنی در سنبله سال ۱۳۵۷ به امضا رسیده بود.

همچنین بخوانید: ایران: از اقدام نظامی در افغانستان حمایت نمی‌کنیم

ایران تحت زعامت امام خمینی می‌توانست مانند کشورهای دیگر اسرائیل را به رسمیت بشناسد و روابط عادی با آن داشته باشد؛ اما امام خمینی، به خاطر مبارزه با ظلم و تطبیق عدالت، در اولین فرمان و شش روز پس از پیروزی انقلاب ایران در ۲۹ دلو ۱۳۵۷ روابط سیاسی ایران با دو کشور اسرائیل و آفریقای جنوبی -که آن زمان نظام آپارتاید در آن حاکم بود- را قطع کرد.

از سوی دیگر و هم‌زمان با این، حزب‌الله، سازمان سیاسی – نظامی شیعه در لبنان، در سال ۱۹۸۲_ ۱۹۸۵ با الهام از ایدئولوژی اسلام سیاسی امام خمینی و حمایت ایران در آن کشور ظهور کرد و شکل گرفت. این جریان سیاسی- نظامی در کنار جنبش‌های جهاد اسلامی و حماس برای مقابله با اسرائیل و احقاق حقوق فلسطینی‌ها ایجاد گردید. حزب‌الله لبنان در سه جنگ مهم، در سال‌های ۱۹۸۲، ۲۰۰۳ و ۲۰۰۶ موفق شد که اسرائیل را از بخش‌های جنوب لبنان بیرون کند و همچنین زمینه قدرت گیری سازمان‌های فلسطینی در خاک لبنان را مساعد کرد. از سوی هم امروز حزب‌الله قدرت‌‌مندترین جریان در لبنان است که بیشترین کرسی‌ها را در پارلمان این کشور دارد. حزب‌الله بنا بر گزارش الجزیره و رویترز، پس از عملیات طوفان الاقصی، حدود یک‌سوم ارتش اسرائیل را در شمال این کشور مصروف جنگ با خود کرده است. تا حجم حملات اسرائیل از غزه کاسته شود که با اذعان کارشناسان اسرائیلی، موفق هم بوده است.

نوشته های مرتبط :