نقدی بر نقدِ احمد مویتن اوغلو در پاسخ به نوشته‌ی حکیم حکمت در پایگاه خبری-تحلیلی روایت

دسته: تحلیل
نویسنده: آراد خراسانی
1404/03/19
1:07 ب.ظ
بازدید: 25

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در فضای رسانه‌ای پرتنش و چندپاره‌ی امروز افغانستان، نوشتن و نقد کردن، اگر از سر دلسوزی و دغدغه‌ی جمعی باشد، نه تنها تخریب نیست، بلکه ضرورتی است برای بیداری ملی. مقاله‌ی آقای احمد مویتن اوغلو در پاسخ به نوشته‌ی حکیم حکمت که در پایگاه خبری تحلیلی روایت منتشر شد، در دفاع از رهبران سیاسی افغانستان تلاش کرده تا تصویری واقع‌گرایانه از شرایط کشور و پیچیدگی‌های عمل سیاسی ارائه دهد. اما در این مسیر، ناخواسته به سمت کم‌رنگ‌ جلوه دادن مسوولیت‌پذیری رهبران، و بی‌صدا کردن خواست عمومی برای تغییر و اقدام سوق یافته است. پیش از هر چیز، باید تأکید کرد: نقد از رهبران سنتی سیاسی افغانستان، به معنای نادیده‌ گرفتن جایگاه، سابقه‌ی تاریخی و هزینه‌هایی نیست که آنان در راه مقاومت، جمهوریت‌سازی، و حفظ ساختارهای سیاسی کشور پرداخته‌اند. این نسل از رهبران، بی‌تردید بخش بزرگی از تاریخ معاصر افغانستان‌اند. بسیاری‌شان در روزهای سختِ مبارزه با اشغال، افراط‌‌گرایی، و بی‌دولتی، پرچم‌دار ایستادگی بوده‌اند. نسل جوان امروز، حتی اگر منتقد عملکرد آنان باشد، منکر این جایگاه نیست.

نگاهی مسوولانه و دردمندانه از دل جامعه افغانستان

در فضای رسانه‌ای پرتنش و چندپاره‌ی امروز افغانستان، نوشتن و نقد کردن، اگر از سر دلسوزی و دغدغه‌ی جمعی باشد، نه تنها تخریب نیست، بلکه ضرورتی است برای بیداری ملی. مقاله‌ی آقای احمد مویتن اوغلو در پاسخ به نوشته‌ی حکیم حکمت که در پایگاه خبری تحلیلی روایت منتشر شد، در دفاع از رهبران سیاسی افغانستان تلاش کرده تا تصویری واقع‌گرایانه از شرایط کشور و پیچیدگی‌های عمل سیاسی ارائه دهد. اما در این مسیر، ناخواسته به سمت کم‌رنگ‌ جلوه دادن مسوولیت‌پذیری رهبران، و بی‌صدا کردن خواست عمومی برای تغییر و اقدام سوق یافته است.
پیش از هر چیز، باید تأکید کرد: نقد از رهبران سنتی سیاسی افغانستان، به معنای نادیده‌ گرفتن جایگاه، سابقه‌ی تاریخی و هزینه‌هایی نیست که آنان در راه مقاومت، جمهوریت‌سازی، و حفظ ساختارهای سیاسی کشور پرداخته‌اند.
این نسل از رهبران، بی‌تردید بخش بزرگی از تاریخ معاصر افغانستان‌اند. بسیاری‌شان در روزهای سختِ مبارزه با اشغال، افراط‌‌گرایی، و بی‌دولتی، پرچم‌دار ایستادگی بوده‌اند.
نسل جوان امروز، حتی اگر منتقد عملکرد آنان باشد، منکر این جایگاه نیست.
اما مسئله اصلی اینجاست: مسوولیت، امری است جاری، نه صرفاً تاریخی. مردم افغانستان، خصوصاً در چهار سال گذشته که کشورشان از درون فروپاشیده و ساختارهای حقوقی، آموزشی و اجتماعی یکی‌یکی از میان رفته‌اند، از رهبران خود پیام نخواسته‌اند؛ اقدام خواسته‌اند. بی‌تفاوتی یا خاموشی در برابر وضعیت طاقت‌فرسای زنان، دختران، معلمان، نویسندگان، و کودکان این سرزمین، پرسش‌برانگیز و دردناک است.
آقای اوغلو در مقاله‌اش، از پیچیدگی‌های ژئوپلیتیکی و ضرورت صبر و قانع‌سازی منطقه‌ای سخن گفته‌اند.
این سخن، در ذات خود قابل تأمل است؛ چرا که شرایط امروز افغانستان تنها حاصل یک بحران داخلی نیست، بلکه محصول بازی‌های بزرگ بین‌المللی‌ست. اما، این حقیقت نباید بهانه‌ای شود برای انفعال یا فاصله‌ گرفتن از مردم.
امروز در خیابان‌های کابل و هرات، دخترانی هستند که با شجاعت، بی‌هیچ سلاحی جز آگاهی و امید، در برابر ظلم ایستاده‌اند؛ آیا رهبران تبعیدی، با همه‌ی منابع، شبکه‌ها و تجربه‌شان، نمی‌توانند اندکی هم‌صدا و همراه آنان باشند؟
از سوی دیگر، نویسنده با ادبیاتی نه‌چندان ظریف، نسل جوان را فاقد تجربه و ساختار معرفی کرده است.
باید پذیرفت که بله، نسل امروز هنوز تجربه‌ی کامل دولت‌داری ندارد؛ اما آیا این، دلیلی برای خاموش کردن صدای آنان است؟
این نسل، با وجود تمام فشارها و سانسورها، با ابزار رسانه، با ادبیات تازه، با دانش مدرن و با اتکای به حقیقت، در حال ساختن فضای تازه‌ای برای گفتگو و تحول است.
این نیرو، اگر دست‌کم گرفته شود، نه‌تنها لطمه به آینده‌ی کشور است، بلکه موجب گسست عمیق‌تری میان نسل‌ها خواهد شد.

ما نیازمند گفتمان تازه‌ای هستیم؛ گفتمانی که در آن رهبران سنتی، به جای قرار گرفتن در جایگاه دفاع، به گفت‌وگوی باز و همدلانه با فرزندان این خاک روی آورند. سکوت امروز رهبران، بیش از هر چیز، برای ملت دردآور است.
ما منکر دشواری‌های تبعید، سرکوب، و ترور سیاسی نیستیم. ما از شرایط تلخ منطقه‌ای آگاهیم. اما مردم، همان‌هایی که روزگاری شما را رهبر خواندند، امروز از شما انتظار دارند که حتی در دل غربت، صدای آنان باشید، صدای بی‌صدایان.
رهبران سنتی، هنوز هم می‌توانند نقش‌آفرین باشند؛ اگر که دست از انزوا بشویند، اگر که با هم متحد شوند، و اگر که باور کنند نسل جدید، نه دشمن آنان، بلکه ادامه‌دهنده‌ی راهشان است.
همان جوانی که دیروز با کتاب، در خیابان‌های کابل فریاد زد، شاید فرزند یکی از فرماندهان جهاد یا سیاستمداران جمهوریت باشد. این‌ها را تنها با تهمت خام‌اندیشی نمی‌توان خاموش کرد.
نقد از رهبران، نه نفی‌شان است و نه جسارت به گذشته‌شان.
نقد، آیینه‌ای است برای مسوولیت امروز و راه فردا. امروز اگر کسی بپرسد که چرا با وجود همه‌ی بحران‌ها، هنوز اقدام عملی متحدی از سوی رهبران در تبعید دیده نمی‌شود، حق دارد.
این پرسش، نه از سر دشمنی، که از سر درد است.

در پایان باید گفت:

نسل جوان افغانستان، تشنه‌ی تجربه و انسجام است. نسل قدیم، برخوردار از حافظه‌ی تاریخی، شبکه‌های قدرت و مشروعیت سنتی.
این دو، نه باید در تقابل، که در تکامل باشند. آینده‌ی افغانستان، نه با حذف دیگری، بلکه با شنیدن، دیدن و همکاری ممکن می‌شود.
همان‌طور که آقای اوغلو گفتند، در روزهای عید، پیام‌های رهبران منتشر می‌شود. اما مردم افغانستان، دیگر فقط پیام نمی‌خواهند. آنان، عمل می‌خواهند، عملی جمعی، شفاف و در کنار مردم.
در این لحظه‌ی تاریخی، مسوولیت رهبران سنتی و نخبگان نوظهور یکی‌ست: نجات وطن. این مسوولیت، فراتر از موقعیت فردی و منافع جناحی، نیازمند جسارت، اتحاد و گفت‌وگویی بی‌پیرایه است؛ برای نسل امروز، و برای آینده‌ای که هنوز دیر نشده است.

نوشته های مرتبط :