جنگجویان «آتش به اختیار» طالبان

دسته: تحلیل
نویسنده: تحریریه روایت
1401/12/20
11:15 ق.ظ
بازدید: 1

از دیروز بدین‌سو چندین خبر کُشتن و تیرباران کردن را در رسانه‌ها خواندم: کشته‌شدن هشت نفر در بلخ، تیرباران‌شدن یک جوان در پروان، قتل یک تازه عروس در کنر.

روزانه چندین خبری مانند این در رسانه‌ها منتشر می‌شود که نشان می‌دهد با گذشت یک و نیم سال از فروپاشی جمهوریت هنوز آتش کین و انتقام‌جویی جنگ‌جویان طالبان فروکش نکرده و همه روزه دنبالِ طعمه و شکار خود هستند.

طعمه و شکارِ آن‌ها نیز اکثراَ قربانیان نیروهای پیشین امنیتی‌اند که در حال حاضر در افغانستان باقی مانده‌اند و از ترس استخبارات طالبان مخفی زندگی می‌کنند. با وجودی که رهبررطالبان در نخستین روزهای تسلط مجدد بر افغانستان فرمان عفو عمومی صادر کرد، اما در مدتِ یک و نیم سال گذشته بیش‌تر از هزاران نیروی امنیتی پیشین ترور و تیرباران شده‌اند.

یکی از فرماندهان معروفِ جهادی تازه از وطن آمده بود و پرسیدم که چرا فرار کردی؟ گفت: «جانم در خطر بود.» پرسیدم: «مگر طالبان عفو عمومی اعلام نکرده‌اند؟» در پاسخم گفت که طالبان محلی به دادگاه عالی طالبان شکایت می‌کنند که این فرمانده جهادی در دوره‌ی جمهوریت چنین ضرباتی به آنان زده است. مسوولان دادگاه عالی طالبان در پاسخش می‌گویند که ما چون فرمان عفو عمومی صادر کرده‌ایم اقدامی نمی‌توانیم، اما شما صلاحیت دارید که او را تیرباران کنید. یعنی که جنگ‌جویان خود را «آتش به اختیار» اعلام کرده‌اند و آن‌ها می‌توانند بدونِ اجازه‌ی مقاماتِ عالی‌رتبه با نیروهای امنیتی و رقبای محلی خود تسویه حساب کنند.

آن‌چه که طالبان در یک و نیم سالِ گذشته از خود به نمایش گذاشته، خشمِ عریان است. آن‌ها در قامت «الهگان انتقام» ظاهر شده‌اند و فقط زوزه می‌کشند و شکار خود را صید می‌کنند. آن‌ها تا هنوز به جای فرمانِ رهبر مبنی بر عفو عمومی، بیش‌تر از فرهنگ قبیله اطاعت کرده‌اند. در فرهنگ قبایل پشتون که به نام «پشتونوالی» خوانده می‌شود، «انتقام» یک اصل است و بخشی از عنصر مردانگی تعریف می‌شود. این اصل حکم می‌کند که پدر یا پسر باید انتقامِ اعضای خود را بگیرد و اگر نگیرد نه تنها اصل مردانگی او زیر سوال می‌رود بلکه باعث می‌شود که مادرش او را عاق کند.

همچنین بخوانید: برنامه جهانی غذا: با کاهش بودجه یک میلیون مادر افغان از دریافت کمک غذایی محروم خواهد شد

طالبان وقتی به قدرت رسیدند یک فرصت طلایی در اختیار شان قرار گرفته بود که با استفاده از «فرمان عفو عمومی» رهبر این گروه، افغانستان را از «چرخه خشونت و انتقام» خارج کرده و خشم خود را به «خشمِ گذاری» تبدیل کنند. «خشمِ گذاری» به تعبیر مارتنا نوسباوم، یعنی این‌که بگویی «چه نفرت‌انگیز! دیگر نباید تکرار شود». چنین خشمی می‌توانست باعث نجات کشور از «چرخه خشونت و انتقام» گردد. اما آن‌ها ترجیح دادند که انتقام بگیرند و به کین‌خواهی روی بیاورند.

کین‌خواهی طالبان در حال حاضر آتش خشم را در میان مخالفان شان نیز شعله‌ور کرده است. چندی پیش یکی از مخالفان طالبان می‌گفت که تنها آرزویش در زندگی این است که باری دیگر پیروز شوند تا از این گروه انتقام بگیرند و چنین است که چرخه خشونت و انتقام در افغانستان تکرار می‌شود و هرگز کشور ما روی صلح و آشتی را نخواهد دید.

نوشته های مرتبط :