پنجمین ویژگی نسل بشکه زرد

دسته: تحلیل
نویسنده: محرم علی عالمیان
1404/01/14
10:18 ق.ظ
بازدید: 33

پایگاه خبری تحلیلی روایت : ویژگی پنجم این نسل فارسی ستیزی است. فارسی ستیزی و ستیزی فرهنگی با فارسی زبانان، از خطرناکترین ویژگی و بدترین ویژگی دیگری این نسل است که همیشه در صدد حذف و نابودی زبان و فرهنگ_تمدن فارسی بوده اند. آنها با مخالفت های شدید و حذف زبان فارسی در خیلی از مکاتبات و مراودات و نهاد های اجتماعی و علمی، مشکلات متعددِ را سری راه فارسی زبانان ایجاد نموده اند که آینده‌ای زبان و فرهنگ فارسی را به خطر جدی مواجه ساخته است. البته با وجود پویایی و غیر قابل حذف بودن فارسی از افغانستان این کار بعید است.

ویژگی پنجم این نسل فارسی ستیزی است. فارسی ستیزی و ستیزی فرهنگی با فارسی زبانان، از خطرناکترین ویژگی و بدترین ویژگی دیگری این نسل است که همیشه در صدد حذف و نابودی زبان و فرهنگ_تمدن فارسی بوده اند. آنها با مخالفت های شدید و حذف زبان فارسی در خیلی از مکاتبات و مراودات و نهاد های اجتماعی و علمی، مشکلات متعددِ را سری راه فارسی زبانان ایجاد نموده اند که آینده‌ای زبان و فرهنگ فارسی را به خطر جدی مواجه ساخته است. البته با وجود پویایی و غیر قابل حذف بودن فارسی از افغانستان این کار بعید است.
افغانستان همان خراسان قدیم است که نام‌آوران و فیلسوفان، دانشمندان، شاعران، ادیبان، عارفان، عالمان، همچون مولانا، ابن سینا، فارابی، دقیقی، ابوریحان، ناصرخسرو، ابومعشر، رابعه، امیر خسرو، عنصری و ده‌ها شخصیت دیگر و پر آوازه‌ای جهانی است که زبان فارسی در خود پرورانده است. در زبان پارسی شاعران همچون حضرت فردوسی، حافظ، مولانا، سعدی ظهور کردند تا رهنما و الگوی باشند برای فارسی زبانان و پیروان زبان فارسی و بشریت. زبانی فارسی این ظرفیت و توانایی را داشت که از هزاران سال پیش تا به امروزه عالم و آدم غرق در اشعار و سخنان شاعران و بزرگان این زبان باشد. بزرگان زبان فارسی عظمت، بزرگی و پویایی زبان فارسی‌اند که در دیگر زبان‌ها همانند آنها کم‌تر کسانی وجود دارند. از این رو پشتوانه‌ای کهنِ فرهنگی- تمدنی زبان فارسی، بسیاری از ابرقدرت‌ها و آدم‌های خام اندیش را وادار به فارسی ستیزی کرده‌اند، چنانکه برای تضعیف آن از هیچ تلاشی دریغ نمی‌کنند.
تمام تشتت‌ها و فارسی ستیزی در افغانستان مربوط می‌شود به چند سده‌ای اخیر؛ یعنی درست در یک صد سال اخیر که بستر فارسی ستیزی و در مقابل پشتون‌گرایی ایجاد شده است. درست در زمانیکه تفکرات بنیادگرایان دینی و مذهبی در منطقه و بعدها در افعانستان ظهور نمود. اما برخی‌ها که امروزه نه از زبان و نه از دین درک درستی دارند، دین را منشأ این اختلاف دانسته، چون اکثریت از طالبان بشکه زردی بر این باورند که تنها زبانی اسلامی و مسلمانی زبان پشتو است یعنی زبان فارسی و فارسی زبانان را کافر و غیر اسلامی میدانند. اما واقعیت ها از این قرار است که زبان فارسی از آغاز دوره‌‌ای حکومت اسلامی در افغانستان یعنی ۱۴۰۰ سال پیش که مردم افغانستان به اسلام گرویدند و حاکیمت اسلام را پذیرفته اند؛ زبان فارسی منحیث رابطه‌ای مشترک بین اقوام و مردمان در خراسان قدیم یا افغانستان فعلی بوده است، که زمینه‌ای وحدت و همبستگی فرهنگی اقوام مختلف در خراسان و منطقه را فراهم می‌کرده اند. دقیقن بخاطر همین اهمیت و ویژگی‌های خاص سیاسی و فرهنگی و اجتماعی و پویایی و وحدت بخشی این زبان بوده که تقریباً تمام سلاطین و پادشاهان و فرمانروایان که در این مرز و بوم به قدرت می‌رسیدند به آن جذب شده و به فکری از بین بردن و یا نابودی و محدودیت آن نبوده‌اند و بلکه خیلی ازآنها وقتی به سلطنت می‌رسیدند تمامی مکاتبات و مراودات‌شان به فارسی تغییر داده و خودشان نیز به فارسی تکلم می‌کردند.
این نشان می‌دهد که از نظر این طیف هیچ زبانی دیگری در این جغرافیا به اندازه زبان فارسی نمی‌تواند از این اهمیت، امتیازات و ویژگی‌ها، اعم از اهمیت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، غنا و پویایی بر خوردار باشد و زمینه وحدت بخشی بین اقوام، مذاهب و تنوعات قومی و فرهنگی را در این مرزوبوم فراهم نمایید. از این رو به زعم اکثریت از تاریخ نگاران و تاریخ پژوهان که معتقد‌اند، پادشاهانی که حتی فارسی زبان نبودند، به محض تسلط در افغانستان زبان فارسی را به رسمیت می‌شناخته و از آن پاسداری می‌نمودند، از این روست که زمینه فارسی ستیزی در آن زمان (یعنی از زمان ورود اسلام تا قرن بیستم) مشاهده نمی شود.
امپراطوران مانند غزنويان، غوریان، تیموریان، سلجوقیان و دیگری امپراطوران و پادشاهان، که اصالتاً ترک و یا مغول یا از نژاد دیگر و زبان دیگری بوده‌اند بر آستان زبان فارسی و تمدن آن زانو زده‌اند. اما، حالا طالبان «بشکه زردی» عملا با این زبان دشمنی می‌کنند. اتفاقاً اینجا باید روشن شود که زبان پشتو هم از خانواده‌ای زبان فارسی است و نباید ذاتاً این دوتا را دشمن هم دانست، اما جایگاه و اهمیت و پویایی هر کدام اینهاست که تفاوت ایجاد میکند. از این رو حتا خیلی از پادشاهان که اصالتاً پشتون بوده‌اند، مانند خاندان ابدالی‌ها، سدوزایی‌ها، محمد زاییء‌ها که مدت زیادی بر خراسان/افغانستان حکومت نمودند، اما فارسی را پاس داشته و تمامی موارد و مکاتبات آنها به فارسی بوده و حتی به فارسی شعرهای زیادی گفته‌اند و از آن به خوبی استفاده میکردند. درست است که برای اولین بار اسم افغانستان در زمان احمدشاه ابدالی بکار گرفته شد اما، خود او هیچ‌وقت با فارسی مقابله نکرده و شعر های زیادی به فارسی سروده و از فارسی در تمامی امورات خود استفاده کرده و هیچ‌گاه فارسی ستیزی نبوده است.

همچنین بخوانید: یوناما: صلاحیتی برای به رسمیت شناختن طالبان نداریم

بناً در یک نگاه که خیلی ها امروزه به آن معتقد اند که از زمانیکه اسم خراسان به افغانستان تغییر داده شد زمینه فارسی ستیزی ایجاد شده و زبان فارسی به حاشیه رانده شد. بر عکس دقیقاً تمامی بستر فارسی ستیزی و پشتون گرایی در مقابل فارسی، از اواخر قرن نوزدهم و اوج گرفتن فارسی ستیزی در قرن بیست یعنی بعد از جنگ‌ جهانی اول و دوم بر می‌گردد. بعد از جنگ جهانی اول و تغيير حاکمان در افغانستان که منجر به استقلال افغانستان از انگلیس شد، سیاست های داخلی حاکم وقت افغانستان و حاکمان بعد از آن، نسبت به زبان و فرهنگ فارسی تغییر کرده و به دنبال برچینی و رقیب تراشی و در نهایت نابودی و به حاشیه راندن زبان فارسی برآمده اند. از آن زمان بعد حاکمان وقت افغانستان همیشه در صدد این بوده اند که زبان پشتو منحیث زبان رسمی و اصلی این‌کشور و جایگزینی برای زبان فارسی معرفی نمایید. آنها جدایی از فارسی ستیزی، تبعیض، تعصب، خشونت و ظلم، قوم گرایی و نژادپرستی و افراطگرای را هم ترویج داده اند می خواستند و هنوز هم می خواهند، جایگاهی زبانی فارسی را در حد زبان پشتو پایین آورده و بی اعتبار جلوه دهد. بناً برخی ها معتقد اند امان الله خان و حاکمان بعد از آن که زمینه‌ای پشتون گرایی و پشتونیسم را مروج ساخته اند همه اش برنامه های پنهان محمود طرزی بوده است، که با روی کار آمدن اینان زمینه و فضا برای محمود طرزی باز شده که به راحتی می توانست در دربار و سیاست های داخلی دخالت و تاثیرگذار باشد.
مورخان و تاریخ پژوهشان معتقد اند که طبق نظر محمود طرزی بود که زبان پشتو زبان ملی افعانستان معرفی شده و تلاش های او برای برگرداندن کتب های آموزش و فرامین و مراودات حکومتی به زبان پشتو منجر شد.
در سراج لااخباری به نقل از طرزی آمده است که وی اینگونه اظهارنظر مینمایید درباره زبان پشتو: ما افغانها زبان مخصوصی را‌مالک می باشیم، که آن زبان، زبان افعانی یا پشتو است، تنها مردم افعانی زبان (پشتوزبان) نه، بلکه همه‌ای اقوام و افراد مختلف افعانستان را واجب است که زبان افغانی ( پشتو) ملی خود را یاد بگیرد و در مکاتبات و آموزش ها هم به زبان افغانی( پشتو) اولویت داده شود و از آموختن زبان انگلیسی، ارود، ترکی و حتی فارسی اجنتاب و تحصیل زبان افغانی (پشتو)را اهم و اقدم بشمرد. و یگانه وظایفه‌ای انمجن عالی معارف هم تعمیم و اصلاح و ترقی زبان افغانی ملی ( پشتو) باشد. بنابراین طرزی با نداستن و عدم آگاهی دقیق از مفهوم ملی و زبان ملی، عملاً بستری پشتونیسم و فارسی ستیزی را باز کرده است.
از این رو آنچه امروزه از طالبان بشکه زردی دیده می شود، عملاً نتیجه ای از برنامه های طرزی و امثالان طرزی است که از سال‌های پیش وجود داشت که امروز اجرا می شود. اما این را بدانند که فارسی زبانان و زبان فارسی این ظرفیت و توانایی را دارند که طالبان بشکه زردی را در دل خود جذب کرده و برنامه های شوم طرزی و امثالان او که، در فکری فارسی ستیزی اند را در خود حل نمایید.

همچنین بخوانید: جبهه مقاومت ملی از کشتن دو جنگ‌جوی طالبان در بادغیس خبر داد

نوشته های مرتبط :