نگاه گذرا بر جایگاه زنان سنتی تا مدرن!

دسته: تحلیل
نویسنده: حضرت الله جویا
1403/12/19
10:49 ق.ظ
بازدید: 21

پایگاه خبری تحلیلی روایت : ناپلیون میگوید اگرمیخواهید پیشرفت مملکتی را ارزیابی کنید به وضعیت زنان آن ملت بنگرید. این سخن کاملان درست است. در هرجامعه‌ای زنان نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند. فعال یا منفعل بودن زنان در هر جامعه‌ تاثیر تعیین کننده‌ای بر آن جامعه دارد. درواقع نیمی از نمره قبولی هر ملتی به نمره‌ی زنان آن ملت تعلق میگیرد. پس از نشست بن و حکومت انتقالی جامعه‌ی سنتی افغانستان به سوی جامعه‌ی مدرن به پیش قدم نهاد. هرچند زمان نسبتن زیادی گذشت تا دولت مقتدر مرکزی بوجود آید که بتواند حکومت‌های محلی را براندازد و عبور از سنت به مدرنیته را تحقق ببخشد. اما این کار مهم بالاخره صورت گرفت و در طول سه دور حکومت گذشته از زمان آقای کرزی گرفته الی آخرین روزهای زمان جمهوریت شاهد پیشرفت های چشم گیر زنان بودیم.

ناپلیون میگوید اگرمیخواهید پیشرفت مملکتی را ارزیابی کنید به وضعیت زنان آن ملت بنگرید. این سخن کاملان درست است. در هرجامعه‌ای زنان نیمی از جمعیت را تشکیل می دهند. فعال یا منفعل بودن زنان در هر جامعه‌ تاثیر تعیین کننده‌ای بر آن جامعه دارد.
درواقع نیمی از نمره قبولی هر ملتی به نمره‌ی زنان آن ملت تعلق میگیرد.
پس از نشست بن و حکومت انتقالی جامعه‌ی سنتی افغانستان به سوی جامعه‌ی مدرن به پیش قدم نهاد. هرچند زمان نسبتن زیادی گذشت تا دولت مقتدر مرکزی بوجود آید که بتواند حکومت‌های محلی را براندازد و عبور از سنت به مدرنیته را تحقق ببخشد. اما این کار مهم بالاخره صورت گرفت و در طول سه دور حکومت گذشته از زمان آقای کرزی گرفته الی آخرین روزهای زمان جمهوریت شاهد پیشرفت های چشم گیر زنان بودیم.
اما متاسفانه بعد از سقوط جمهوریت توسط دشمنان علم و دانش، سر زمین ما و زنان غیور و آزاده آن سخت‌ترین روزگار تاریخ سیاه و تاریک خود را تجربه می کنند. دیریست زنان افغانستان در قید سنت های ناپسند، ناموزون و اندیشه های سیاه و تیرگون قبیلوی گرفتارند و ما بیش از همیشه به روشن نمودن چراغ نور و شمشیر خرد ضرورت داریم؛ چون ملت‌هایی که به محافظت از فرهنگ و هویت خود می‌اندیشند، هیچ گاهی نابود نخواهند شد.

باید گفت که، نگاه زن سنتی با مدرن به کلی متفاوت است. زن سنتی به آنچه که برایش تقسیم میشد قانع بود. خود را صاحب حق نمیدانست. بلکه فقط صاحب تکلیف میدانست. تکالیفی که باید به آن عمل میکرد. بدون اینکه بهره‌ای بخواهد از زندگی ببرد. ادای وظایف و عمل به تکالیف برای او مهم ترین مسله بود. همسر بودن و مادر شدن ایده آل او؛ ولی در نگاه جدید و مدرن دیگر این گونه نیست. زن درجامعه‌ی مدرن امروزی، میخواهد زندگی کند و از همه مواهب و نعمات زندگی بهره ببرد. سقف آرزوها و آمال زنان مانند گذشته دیگر کوتاه نیست. زنان خود را دیگر درحاشیه مردان و دنده چپ آنها نمی دانند. حقوق اجتماعی و سیاسی و مدنی برابر با مرد میخواهند. بدون مشارکت فعال زنان، دیگر اداره جامعه امکان ندارد. تیوری هایی که زن را احساسی و مرد را عقلانی معرفی میکردند همه باطل شده اند. درست است که اوج نخبگان مرد معمولن بیشتر از زنان است و مردان اوجی فراتر از زنان نشان داده اند؛ اما در صد نخبگان مرد دیگر بیشتر نیست.
ما به دورانی پای نهاده ایم که سخن از جنسیت گفتن به همان اندازه بی معنا و مهمل است که از قومیت گفتن. درحوزه های مشترک کاری، غالبن کارنامه‌ی زنان اگر بهتر از مردان نباشد پایین تر هم نیست. سابقن اگر زنان تحت تاثیر تربیت های سنتی، خود را جنس دوم نامیده و باور به ارججیت جنس مرد داشتند، امروز چنین نیست. حتی درسنین پایین، دختران عاقل تر و دارای ظرفیت فکری بالاتری نسبت به پسران همسن و سال خود هستند. منحنی رشد فکری و عقلی دختران با پسران متفاوت است. در سنین بالاتر قبلن زن امکان رشد نداشت و زندانی محیط و جامعه‌ی خود بود وگرنه استعداد رشد و پیشرفتش کم از مرد نبود. زنده یاد پروین اعتصامی که از بزرگترین شاعران معاصر است راجع به برداشتن موانع تحصیل و پیشرفت زن چنین سروده است:
زین چراغ معرفت کامروز اندر نزد ماست
شاهراه سعی و اقلیم سعادت روشن است
به که هر دختر بداند قدر فکر خویش را
تا نگوید کس پسر هشیار و دختر کودن است
و همچنین در جای دیگر در باره‌ی برتری و رتبت زن و مرد چنین آورده است:
پستی نسوانِ دنیا جمله از بی دانشی است
مرد یا زن بر تری و رتبت از دانستن است

همچنین بخوانید: انتقاد مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از تبعیض جنسیتی در افغانستان تحت تسلط طالبان

تاريخ روز جهانى زن هم زمان تاريخ مبارزه سياسى و اجتماعى عليه تبعيض است. اين روز روز همبستگى براى مبارزه در راه برابرى حقوق و شرايط بهتر كارى و زندگى زنان است.
روز هشتم ماه مارچ بر پايه سنتى مبارزه كارگران زن عليه شرايط سخت كاريشان در خاطره ها مانده است. فراموش نه‌کنیم که سر زمین ما دراز ترین روزگار تاریخ سیاه و تاریک خود را تجربه می کند، و ما بیش از همیشه به روشن نمودن چراغ نور و شمشیر خرد ضرورت داریم؛ چون ملت‌هایی که به محافظت از فرهنگ و هویت خود می‌اندیشند، هیچ گاهی نابود نخواهند شد.
امیدوارم اهریمن تاریکی وجهل که فضای سیاسی کشورمان را از سه سال و اندی بدینسو تیره وتار ساخته است؛ به زودیی ممکن نابود شود تا خورشید آزادی بر قله های بلندِ کوهستان های کشورما، نور و روشنی را به مردم مان ارمغان آورد!
به امید اینکه کشور و مردم ما از منجلاب جهل و سیاهی رهایی یافته و دیگر مادری خشونت های ساختاری و نابرابری ها را تجربه نکند.

نوشته های مرتبط :