روز جهانی مدارا؛ افغانستان قربانی نبود تحمل

دسته: تحلیل
نویسنده: عبدالله دانش
1404/08/25
10:55 ق.ظ
بازدید: 3

پایگاه خبری تحلیلی روایت : مدارا و تحمل، چراغی است که سال‌هاست در زندگی مردم افغانستان خاموش مانده و آنها را در تاریکی رنج و ناامیدی گرفتار کرده است. سازمان ملل متحد ۱۶ نوامبر را روز جهانی‌ مدارا نام‌گذاری کرده است. این روز برای ما یادآوری می‌کند که زندگی در یک جامعه تنها وقتی آرام است که مردم بتوانند تفاوت‌های یکدیگر را بپذیرند. جهان امروز، با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، هنوز هم شاهد دوری انسان‌ها از یکدیگر است. مدارا به انسان‌ کمک می‌کند وقتی با افکار و رفتارهای متفاوت روبرو می‌شود، خشم را کنار بگذارد و راهی برای گفت‌وگو بیابد. جامعه‌ای‌که قدر شنیده شدن را بداند، اختلاف‌ها را تهدید نمی‌بیند و می‌تواند برای هر مشکلی راه‌ حلی منطقی پیدا کند.

مدارا و تحمل، چراغی است که سال‌هاست در زندگی مردم افغانستان خاموش مانده و آنها را در تاریکی رنج و ناامیدی گرفتار کرده است. سازمان ملل متحد ۱۶ نوامبر را روز جهانی‌ مدارا نام‌گذاری کرده است. این روز برای ما یادآوری می‌کند که زندگی در یک جامعه تنها وقتی آرام است که مردم بتوانند تفاوت‌های یکدیگر را بپذیرند. جهان امروز، با وجود پیشرفت‌های چشمگیر، هنوز هم شاهد دوری انسان‌ها از یکدیگر است. مدارا به انسان‌ کمک می‌کند وقتی با افکار و رفتارهای متفاوت روبرو می‌شود، خشم را کنار بگذارد و راهی برای گفت‌وگو بیابد. جامعه‌ای‌که قدر شنیده شدن را بداند، اختلاف‌ها را تهدید نمی‌بیند و می‌تواند برای هر مشکلی راه‌ حلی منطقی پیدا کند.

درک این مفهوم باعث می‌شود مردم در برخورد با رویدادهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی آرام‌تر شوند. وقتی شهروندان یاد بگیرند پیش از هر واکنش، کمی تأمل کنند، سطح تنش پایین می‌آید و گفت‌وگو آسان‌تر می‌شود. تجربه کشورهایی که ثبات دارند، نشان داده مردم‌ آن کشور با آرامش بیشتری اختلاف را مدیریت می‌کنند و کمتر به سمت خشونت می‌روند. از دل همین رفتارها امکان شکل‌گیری راه‌حل و پیشرفت اجتماعی به وجود می‌آید.

افغانستان نمونه‌ تلخ از جایی‌ است که نبود مدارا، مسیر زندگی مردم را تیره ساخته است. سیاست‌مداران و بزرگانی که باید راه همدلی را باز می‌کردند، از شنیدن سخن مخالف دور شدند. اختلاف‌ های سیاسی شدت گرفت و کشور وارد جنگ‌ های ذات‌البینی شد. نتیجه این بی‌توجهی، مرگ هزاران انسان بی‌گناه و گسترش ناامنی بود. جنگ‌های طولانی فشار روحی سنگینی بر مردم گذاشت و تحمل شنیدن نظر دیگران را کم کرد. اکنون کوچک‌ترین بحث در میان شهروندان به مشاجره تبدیل می‌شود و این وضعیت ریشه در فقر، بی‌سوادی و ناآگاهی دارد؛ ریشه‌هایی که جامعه را سال‌ها گرفتار تفرقه و فرسودگی کرده است.

این شرایط باعث شد افغانستان بارها از مسیر آرامش دور شود. خانواده‌ها عزیزان خود را از دست دادند، جوانان امیدشان را کم‌رنگ دیدند و بسیاری خانه و وطن را ترک کردند. اقتصاد لطمه دید، آموزش ضعیف شد و اداره کشور فرسوده گردید. همه این آسیب‌ها از نبود فضایی سرچشمه گرفت که در آن مردم بتوانند بدون ترس حرف‌ دیدگاه شان را بیان کنند.

زندگی اجتماعی زمانی شکوفا می‌شود که نگاه انسانی جای دشمنی را بگیرد. مدارا از انسان نمی‌خواهد با همه چیز موافق باشد. معنایش این است که فرد بتواند نظر خودش را داشته باشد و در عین حال احترام دیگران را نگه دارد. جامعه‌ای که این تعادل را بفهمد، برای حل مشکل به همکاری رو می‌آورد و خشونت را کنار می‌گذارد. وقتی گفت‌وگو جای دعوا را بگیرد، راه برای پیشرفت بازتر می‌شود.

در افغانستان، بسیاری از بحران‌ها از اینجا آغاز شده که گروه‌های مختلف هیچ جایی برای شنیدن یک‌دیگر نگذاشته‌اند. هر جریان تلاش داشته نگاه خود را تحمیل کند. این فشار اجتماعی باعث شده مردم احساس بی‌ارزشی کنند و از نقش‌آفرینی در امور سیاسی و اجتماعی دور بمانند. ادامه چنین روندی شکاف‌ها را بزرگ‌تر می‌کند و کشور را دوباره به سمت آشفتگی می‌برد.

روز جهانی مدارا پیامی روشنی دارد؛ مخصوصن برای مردم افغانستان: جامعه تنها زمانی می‌تواند از چرخه خشونت بیرون شود که رفتار جمعی تغییر کند. این تغییر باید از خانواده شروع شود؛ جایی که کودک نخستین درس‌های زندگی را می‌آموزد. سپس در مکتب، مدرسه، دانشگاه، رسانه و محیط عمومی ادامه یابد. اگر نسل آینده با این اصول رشد کند، مردم در برابر تحریک‌های خشونت‌آمیز واکنش سنجیده‌تری نشان می‌دهند و جامعه قدرت عبور از بحران‌ها را پیدا می‌کند.

در کنار مردم، مسوولیت بزرگی بر دوش سیاست‌مداران و رهبران فکری قرار دارد. آنان باید بدانند سخن تند و رفتار تفرقه‌زا، پایه‌های کشور را سست می‌کند. جامعه‌ای که پیام آرامش و احترام دریافت کند، توان بیشتری برای حل مشکلات دارد. اگر رهبران با رفتار آرام و خردمندانه وارد میدان شوند، امکان کاهش تنش و یافتن راه‌حل بیشتر می‌شود.

مدارا می‌تواند راه تازه‌ای برای افغانستان باز کند. زمانی که هر شهروند برای دیگری ارزش قایل شود، ترس‌ها کمتر می‌شود و مردم احساس امنیت می‌کنند. آینده روشن افغانستان در گروی ایجاد همین فرهنگ است؛ فرهنگی که به مردم اجازه می‌دهد در کنار هم زندگی کنند و از خشونت فاصله بگیرند. مدارا کلید گشودن بسیاری از گره‌های اجتماعی و سیاسی این سرزمین است و تنها با عمل روزمره مردم جان می‌گیرد.

نوشته های مرتبط :