تفاوت دین اسلام با ایدیولوژی طالبان؛ “اختیار و اجبار”

دسته: تحلیل
نویسنده: ضیا ضیایی
1403/05/20
1:10 ب.ظ
بازدید: 15

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در ماده اول فرمان و توصیه‌های رهبر طالبان آمده است: «اقامه نماز با جماعت شرعاً واجب است و تارک جماعت مستوجب تعزیر مجازات می‌شود.» هبت الله، در ماده دوم فرمان خود گفته است که منسوبان و مسوولان وزارت‌ها و ادارات طالبان «شرعاً» مکلف‌ هستند تا در نمازهای خود پابند باشند و نماز را در اوقات تعیین‌شده با جماعت ادا کنند. او دستور داده است که اگر منسوب یا مسوولی در اداره‌های طالبان بدون عذر موجه نماز را در جماعت ادا نکند، مسوولان دعوت و ارشاد وزارت یا اداره مربوط در قدم نخست به برد توصیه و در صورت تکرار، او را به مسوول وزارت یا اداره معرفی کنند. رهبرطالبان، خاطرنشان کرده که مسوول وزارت یا اداره موظف است که ترک‌کننده نماز جماعت را در مطابقت با فقه حنفی به شکل مناسب تعزیر کند.

به تازگی ملا هبت‌الله آخوندزاده، رهبر طالبان، در فرمانی گفته که اقامه نماز با جماعت شرعاً واجب است و ترک‌کننده‌گان آن مستوجب تعزیر مجازات می‌شود. این فرمان و توصیه‌های ۱۴ ماده‌ای هبت‌الله آخوندزاده در مورد اقامه نماز روز پنج‌شنبه، ۱۸ اسد، از سوی ذبیح‌الله مجاهد، سخن‌گوی طالبان در برگه ایکس نشر شده است.
در ماده اول فرمان و توصیه‌های رهبر طالبان آمده است: «اقامه نماز با جماعت شرعاً واجب است و تارک جماعت مستوجب تعزیر مجازات می‌شود.» هبت الله، در ماده دوم فرمان خود گفته است که منسوبان و مسوولان وزارت‌ها و ادارات طالبان «شرعاً» مکلف‌ هستند تا در نمازهای خود پابند باشند و نماز را در اوقات تعیین‌شده با جماعت ادا کنند. او دستور داده است که اگر منسوب یا مسوولی در اداره‌های طالبان بدون عذر موجه نماز را در جماعت ادا نکند، مسوولان دعوت و ارشاد وزارت یا اداره مربوط در قدم نخست به برد توصیه و در صورت تکرار، او را به مسوول وزارت یا اداره معرفی کنند. رهبرطالبان، خاطرنشان کرده که مسوول وزارت یا اداره موظف است که ترک‌کننده نماز جماعت را در مطابقت با فقه حنفی به شکل مناسب تعزیر کند.
با این حال، در ماده سوم فرمان رهبر طالبان آمده که وزارت ارشاد، حج و اوقاب مکلف است تا توصیه‌های ضمیمه‌ این فرمان را برای مردم به‌گونه تکرار بیان کند.

رهبر طالبان در حالی ترک نماز جماعت را نشان منافقت خوانده است که این پرسش همواره مطرح بوده که آیا می شود شخصی را در اجرای احکام ضروری (مانند روزه، نماز و …) حالا جماعت اش بماند، فقط در خواندن و گرفتن آن اجبار کرد و مورد مجازات قرار داد؟ در حالی‌که در دین هیچگونه اجبار نیست ولی گاهی دیده می شود که در احکام ضروری دین اجباری نیست.

همچنین بخوانید: یک پسر جوان به‌گونه مرموز در ننگرهار به قتل رسید

براساس آنچه در تاریخ اسلام آمده و مهمتر از آن در قرآن به صراحت خداوند می‌گوید: در دین اکراه و اجباری نیست. دین امری قلبی می باشد و حوزه امور قلبی خارج از حکومت زور و اکراه و اجبار است یعنی نمی توان با اجبار پذیرشی را به قلب وارد کرد و قلب را وادار به پذیرش کرد نمی توان با زور زشتی را زیبا و ناحقی را حق جلوه داد فرامین دینی هم دو دسته هستند دسته ای از امور قلبی هستند مانند نماز و روزه که هرگز نمی توان به اجبار کسی را با آنان وادار کرد و ماهیتاً قابل تحمیل نیستند مثلاً اگر کسی را به زور وادار به نماز کنیم کافی است که نیت نکند و آن نماز قهراً باطل است.

به معنی دیگر، و آنچه اجماع بر آن در تاریخ باور و عقاید اسلامی وجود دارد و اين جمله بيان مي کند،”اجباري نبودن دين و عقيده”، این‌که دين و عقيده باور قلبي نسبت به حقايق مربوط به مبدأ و معاد است که منشا و انگيزاننده به سوي عمل است و باور قلبي هم اجبار پذير نيست. کسي را نمي توان به باورداشتن توحيد يا نبوت يا معاد و به دوست داشتن خدا و بندگان صالح خدا و نفرت داشتن از شيطان و دشمنان خدا وادار کرد. قلب از حوزه تسلط انسان ها خارج است. نمي توان کسي را به باور داشتن يا دوست داشتن وادار نمود. این‌که شیخ هبت‌الله با کدام دلیل می‌خواهد نماز را اجبار کند، مسلما دلیل از متون دین اسلام نیست.

مفسرین و فلاسفه می‌گویند که اگر با فردي با برهان مواجه شدی و ذهن و روحش را قانع کردی، به يقين مي رسد. اگر جمال و زيبايي حق را به او نماياندي، معتقد و عاشق مي شود. همچنان که وقتي با بي پايگی و بي برهانی باطل مواجه شد و زشتی و نفرت انگيزی باطل را ديد، خواه ناخواه از آن متنفر مي شود. نمي توان او را به دوست داشتن و باور قلبي وادار کرد.

همچنین بخوانید: دو‌ موسسه کمک‌رسان بین‌المللی به ارزش پنج میلیون دالر با طالبان تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند

از سوی دیگر حتی در زمینه دین و اعتقاد فرزندان ما مطلبی در دین نداریم که والدین بالای فرزندان در اعتقادات و اعمال شان اجبار کنند. پدر و مادر طبق آیات قرآن وظیفه‌دارند نسبت به ایمان و سعادت و آخرت خانواده و فرزندان شان دغدغه داشته باشند و آن‌ها را دعوت به ایمان و دستورات الهی کنند اما استفاده از خشونت و کتک زدن و زور و اجبار هیچ مبنا نداشته و غالباً هم اثر عکس دارد. البته اسلام توصیه‌های موکد بر نماز جماعت و جمعه و اعمال عبادی نموده؛ ولی اجبار و خشونت و تحمیل را به هیچ عنوان مبنای کار قرار نداده است.

بنابراین نه در قسمت عقاید و باورهای افراد جامعه مسلمان و نه فرزندان، هیچ گونه اجباری در اسلام و دین حنیف وجود ندارد. آنچه رهبر طالبان فرمان داده و فرمان می‌دهد؛ مسلما اعتقادات دگم‌ اندیشانه وی می باشد و هیچ ارتباطی هم با اسلام ندارد.

نوشته های مرتبط :