از افغانستان تا فلسطین: مقایسه‌ی کوتاه در امتداد دیدگاه‌های دکتر پدرام

دسته: اخبار فضای مجازی, تحلیل
نویسنده: کلیم‌الله همسخن
۱۴۰۳/۰۱/۱۵
۱۰:۰۵ ق٫ظ
بازدید: 30

پایگاه خبری تحلیلی روایت : از افغانستان تا فلسطین، عنوان برنامه‌ی مجازی به‌میزبانی《روایت》بود. در پهلوی چند سخنران دیگر دکتر پدرام نیز مهمان برنامه بود. دکتر پدرام دراین گفتگو در جنب بررسی مولفه‌های شباهت و ممیزات دو‌کشور، عوامل شرایط ناجور منطقه و دشواری‌ها به مردم فلسطین، و همین‌گونه نابختیاری مردم افغانستان دوران جنگ‌ سرد و تصادم ایدیولوژی‌ها تا بیست‌سال حضور کشور‌های ناتو و ایالات متحده‌ی آمریکا، به‌نقد گرفت. در همین گفتگو، فلسطین و رخداد غزه را نقطه‌ عطف تاریخی خواند؛ به‌این معنا که رخداد غزه کانون‌های فکری جهان را به بازاندیشی در جهان‌بینی سیاسی-اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی خواهد کرد- نمونه‌ها و جوانه‌های روند بازاندیشی در کانون‌های اروپایی را نیز نام گرفت، مخصوصا در آلمان.

از افغانستان تا فلسطین، عنوان برنامه‌ی مجازی به‌میزبانی《روایت》بود. در پهلوی چند سخنران دیگر دکتر پدرام نیز مهمان برنامه بود. دکتر پدرام دراین گفتگو در جنب بررسی مولفه‌های شباهت و ممیزات دو‌کشور، عوامل شرایط ناجور منطقه و دشواری‌ها به مردم فلسطین، و همین‌گونه نابختیاری مردم افغانستان دوران جنگ‌ سرد و تصادم ایدیولوژی‌ها تا بیست‌سال حضور کشور‌های ناتو و ایالات متحده‌ی آمریکا، به‌نقد گرفت.

در همین گفتگو، فلسطین و رخداد غزه را نقطه‌ عطف تاریخی خواند؛ به‌این معنا که رخداد غزه کانون‌های فکری جهان را به بازاندیشی در جهان‌بینی سیاسی-اقتصادی، فرهنگی و اخلاقی خواهد کرد- نمونه‌ها و جوانه‌های روند بازاندیشی در کانون‌های اروپایی را نیز نام گرفت، مخصوصا در آلمان.

در ادامه، برگشت تالبان به‌قدرت پس از بیست‌سال حضور خون‌بار نیروهای بین‌المللی را از شباهت‌های کم‌بختی مردم افغانستان و فلسطین خواند، از هم‌بستگی‌ وجدان‌های انسانی‌‌جهانی در برابر ستمگری جهانی و به سخن شانتال‌موف نارسایی نیو‌لیبرالیسم در جهان نیز سخن راند. اگر از چشم‌انداز موف به آشوب‌زدگی وضع جهان توجه کنیم، نا‌آسودگی جهانی امروز ثمر نارسایی‌های نیولیبرالیسم در جهان یونی‌پولر است.

از منظر دکتر پدرام اگر دانایی و خرد چراغ‌دار هستی بیست‌سال دوره‌های به‌اصطلاح جمهوریت مردم افغانستان می‌بود و جامعه استعداد پذیرایی معرفت را می‌داشت رخداد فرود‌گاه کابل پس از پانزدهم اگست سال ۲۰۲۱ نقطه‌ی عطف بازاندیشی در تفکرات حاکم جهانی و نوزایی عصر روشنگری جدید می‌شد. به‌تعبیر حافظ از آن‌جایی که گوهر معرفت مشتری عمومی نداشته‌است، برای جهان چندان جالب‌توجه واقع نشده.

سخنان دکتر پدرام مرا به‌یاد نسل‌ آوره‌ی فلسطینی و نسل‌ آوره‌ی افغانستانی انداخت. از دیر زمانی می‌خواستم دو نسل‌ آواره را مقایسه کوتاه کنم؛ حساسیت نسل آوره‌ی افغانستانی را در برخورد با وضعیت پسا پانزدهم اگست سال ۲۰۲۱ و تولددوباره‌ی تالبان، و واکنش نسل‌ آواره‌ی فلسطینی را در برابر تهاجم اسرائیل به‌غزه!

همچنین بخوانید: سازمان صحی جهان: ۵۰ درصد مردم در افغانستان با مشکلات روانی روبه‌رو هستند

البته می‌دانم که افتراق اسباب و علت وضعیت فلسطین در مواجه با اسرائیل و سرنوشت مردم افغانستان زیر سلطه‌ی تالبان بسیار است. مهم‌ترین ممیزه یا تفاوت فلسطین تحت فشار اشغال‌گر خارجی و افغانستان تالبانی، احساسات ناسیونالیستی علیه‌ی تهاجم بیرونی است، چیزی که بخش اعظم انگیزه‌ی داد‌خواهی بی‌امان و گسترده را در اختیار آواره‌های فلسطینی قرار داده ولی این‌طرف (آواره‌های افغانستانی) دست‌کم تالبان را《د افغانستان اصلی بچیان》می‌دانند. چه رشتیا وایم هم‌داسی هم دی! تالب فرزندان اصلی فرهنگ سیاسی《افغانی》است اما، در گرو بازی‌های قدرت‌های بیرن.

نسل‌ آواره‌ی افغانستان و فلسطین را یکی از جاه‌هایی که می‌توان به‌داوری گرفت حضورِ فضای مجازی‌است. من فعالیت‌های نسل‌ آواره‌ی هردو‌ کشور بی‌چاره و بلا زده را در فضاهای مجازی پی‌گیری می‌کنم- فسطینی‌ها چنان با فرهنگ متعالی مبارزه‌ی مدنی از طریق شبکه‌های مجازی توجه وجدان‌های بیدار بشری را فراخواند که در سرتاسر جهان به‌حمایت مردم غزه از خیابان تا پارلمان‌ها و جوامع هنری و ادبی به هم‌صدایی واداشت. نسل‌ آواره‌ی فلسطینی آنقدر با عقلانیت و صداقت داد‌خواهی کردند و می‌کنند که رسانه‌های غول‌پیکر غرب، دیگر قادر تغییر افکار و مسیر وجدان‌های حساس جهانی نیست.

اما، نسل آواره‌ی افغانستانی در فضای مجازی، اکثرا حضور بی‌ثمر دارد. در شرایطی که زنان به صورت مطلق انسان‌یت‌زدایی شده‌اند. حقوق‌بشری لگد‌مال شده‌است. شکنجه و قتل بی‌حساب است. نسل‌ آواره‌ی افغانستانی غالبا مشمول فعلان چند بعدی-مدنی، حقو‌ق‌بشر، حقوق‌ زن- خبرنگار، شاعر، هنر‌پیشه، آواز‌‌خوان، علاوه بر نیرو‌های کار‌ها‌ی شاقه در شبکه‌های مجازی مصروف تولید محتویات بی‌هوده و شطحیات‌ گستری‌است.

طرف دیگر واژگونی روزگار ناشی از تربیت‌‌ انجویی بخش دیگر فعالان در بیست‌سال گذشته است- فعالانی ازین سنخ تربیت فکری و فرهنگی، به‌عموم فعالیت‌ها به چشم کالایی می‌بینند. فقدان عناصر ایثار و فداکاری، آگاهی و فرهنگ متعالی در امر مبارزه برای دست‌یابی به‌ حقوق‌اساسی و انسانی و سرانجام عدالت و برابر، در چشم جهان مقداری ندارد.

همچنین بخوانید: سوگیری رسانه‌های غربی در حمایت از اسرائیل و سرکوب فلسطینیان

نوشته های مرتبط :