دولت صنع بشر است نه میراث پدر

دسته: تحلیل
نویسنده: میرویس علمدار
1404/03/11
3:48 ب.ظ
بازدید: 50

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در دورانی که دولت وجود نداشته، شاید درست باشد که جنگ همه علیه همه وجود نداشت. اما، انسان‌های امروزی وقتی سفر می‌روند با همراه خوب سفر می‌کنند؛ وقتی می‌خوابند دروازه‌‌ها را قفل می‌کنند؛ حتی وقتی در خانه هستند، صندوق‌ها را قفل می‌زنند؛ و با اینکه می‌دانند قانون و مأموران دولتی وجود دارند، باز هم این‌کار را می‌کنند. بنظر می‌رسد که انسان ترسِ از دست‌دادنِ جان و مال خود را از جانب همنوع خود دارد.فیلسوفان دوران مدرن، مثل ماکیاولی و هابز انسان را شرور، خودخواه، منفعت‌طلب و قدرت‌طلب می‌دانند. بنظر می‌رسد برای حفظ جان و مال، این خصلت‌ها ضروریست. البته داشتن این خصوصیات برای انسان‌های دوران بی‌دولتی و بی‌قانونی نیاز مبرم است تا بقا و ثروت خود را حفظ کنند.

در دورانی که دولت وجود نداشته، شاید درست باشد که جنگ همه علیه همه وجود نداشت. اما، انسان‌های امروزی وقتی سفر می‌روند با همراه خوب سفر می‌کنند؛ وقتی می‌خوابند دروازه‌‌ها را قفل می‌کنند؛ حتی وقتی در خانه هستند، صندوق‌ها را قفل می‌زنند؛ و با اینکه می‌دانند قانون و مأموران دولتی وجود دارند، باز هم این‌کار را می‌کنند. بنظر می‌رسد که انسان ترسِ از دست‌دادنِ جان و مال خود را از جانب همنوع خود دارد.
فیلسوفان دوران مدرن، مثل ماکیاولی و هابز انسان را شرور، خودخواه، منفعت‌طلب و قدرت‌طلب می‌دانند. بنظر می‌رسد برای حفظ جان و مال، این خصلت‌ها ضروریست. البته داشتن این خصوصیات برای انسان‌های دوران بی‌دولتی و بی‌قانونی نیاز مبرم است تا بقا و ثروت خود را حفظ کنند.
انسان‌ها با قوۀ تعقلی که دارند، تصمیم گرفتند تا نهادی بسازند که از جان و دارایی‌شان محافظت کنند. چراکه همیشه توان حفظ جان و اموال‌شان را نداشتند. اما، این نهاد یا دولت نیاز به حقوق و امتیازاتی داشت. بنابراین، بشر با اعطای بعضی از حقوق و امتیازات، از آزادی مطلق خودش هم کاست. بنابراین، حقوق و امتیازاتی که دولت دارد، توسط مردم اعطا شده تا وظایفی را انجام دهد. درنهایت می‌توان گفت: دولت معلولی است که علت‌اش مردم است.
از سوی دیگر، انسان‌‌هایی که حال بر اساس توافق به‌شکل شهروندان دولتی درامده‌ اند، خواسته‌های دیگری در کنار حفظ امنیت‌شان دارند و از طریق دولت‌شان قوانین و اهدافی برای‌شان تعریف می‌کنند؛ به نقل از سیسرو: Salus populi superma lex (رفاه مردم بالاترین قانون است) و یا به نقل از ماکیاولی، هدف عالی جامعه سیاسی مصلحت؛ امنیت و سعادت این‌جهانی مردم است.
همچنین، اسپینوزا (یکی از فیلسوفان تبیعت‌گرا) دلیل تبعیت مردم از حاکم را صرف حفظ امنیت‌شان نمی‌داند. بلکه حاکم باید شرایطی را فراهم کند تا مردم به خودشکوفایی برسند. برای رسیدن به این هدف، روحانیون را مناسب حکومت نمی‌داند. چراکه آنها نه پاسخگو به ملت اند؛ نه معتقد به آزادی عقیده اند و نه قوانین را بالای مردم یکسان تطبیق می‌کنند. می‌توان گفت حقوق چند گروه را گرفته و به گروه طرفدار خود بخشش می‌کنند.
در خصوص قوانین، جان لاک (یکی از فیلسوفان دروان مدرن) قوانین حکومتی را ملزم به رعایت سه شرط می‌داند؛ باید برای همه یکسان باشند؛ باید به هدف خیر مردم تنظیم شوند؛ و نباید بدون توافق، مالیات تحمیل کنند. حکومتی که این شروط را نقض کند و جای نفع عمومی به نفع شخصی خودش و گروه‌اش حکومت کند با شهروندانش وارد جنگ می‌شود.
در آخر، برای بدست‌آوردن بعضی از اهداف قرارداد، مثل سعادت و رفاه، مردم به دولت فرصت می‌دهند تا در زمانی دیگر انجام دهد. لاک حکومت را امانت‌دار جامعه تلقی می‌کند. اگر دولت از این امانت، فرصت‌‌ و امتیاز داده شده سوء استفاده کند، آن‌زمان، اطاعت از دولت از گردن‌ مردم ساقط می‌گردد. بنابراین، نخست مردم به‌صورت عاقلانه اعتراض‌های مدنی برپا می‌کنند. اگر این روش نتیجه نداد، با شورش، کودتا و انقلاب دولتی را سرنگون، رهبران‌اش را اعدام و دولت جدیدی با مدل متفاوتی می‌سازند تا درخدمت‌شان باشد.

نوشته های مرتبط :