فصل تحول گل و گیاه، رمز بیداری و بصیرت انسان‌ها

دسته: تحلیل
نویسنده: محمدعظیم فکوری
1404/01/06
8:45 ق.ظ
بازدید: 6

پایگاه خبری تحلیلی روایت : با حلول و ظهور باد و بوی بهار، فصلی شکسته می‌شود و سقوط می‌کند که ویژگی‌های آن سراسر انجماد و انقباض است و سردی و یخ‌زدگی. فصلی به‌هم می‌ریزد که مخالف نمو و نمایانی زیبایی‌های طبیعت است و موافق بستن شگوفه‌ها و افسردن و پژمردن گل‌ها. اما با وزش باد بهاری، فصلی رُخ می‌کشد که چمن‌زارهای خواب و نغمه‌ی بلبلان خاموش و طبیعت مرده را به آواز در می‌آورد و متحول می‌سازد و شگفتی و شکوفایی و شادمانی می‌آفریند و یا به عبارت دیگر، حلول بوی بهار، طبیعت را می‌لرزاند و از خواب خفته بیدار می‌کند. با لرزش طبیعت، تحول زیبا روی گیتی شکل می‌گیرد و این تحول، زمین منجمد و منقبض را بدل به زمین منبسط و گشاده‌رو و خندان می‌کند و بلبلان را به نغمه سرایی و جوی‌ها را به شرشر و دشت و صحرا را لباس سبز می‌پوشاند. تحول زیباتر از دامن بهار نمی‌توان یافت که بر روی طبیعت پهن می‌شود و به سخن قرآن زمین مرده «اعلموا ان‌الله یحیی الارض بعد موتها» زنده گردیده و فصل درخشانی و شادمانی گل‌ها خلق می‌گردد.

با حلول و ظهور باد و بوی بهار، فصلی شکسته می‌شود و سقوط می‌کند که ویژگی‌های آن سراسر انجماد و انقباض است و سردی و یخ‌زدگی. فصلی به‌هم می‌ریزد که مخالف نمو و نمایانی زیبایی‌های طبیعت است و موافق بستن شگوفه‌ها و افسردن و پژمردن گل‌ها. اما با وزش باد بهاری، فصلی رُخ می‌کشد که چمن‌زارهای خواب و نغمه‌ی بلبلان خاموش و طبیعت مرده را به آواز در می‌آورد و متحول می‌سازد و شگفتی و شکوفایی و شادمانی می‌آفریند و یا به عبارت دیگر، حلول بوی بهار، طبیعت را می‌لرزاند و از خواب خفته بیدار می‌کند. با لرزش طبیعت، تحول زیبا روی گیتی شکل می‌گیرد و این تحول، زمین منجمد و منقبض را بدل به زمین منبسط و گشاده‌رو و خندان می‌کند و بلبلان را به نغمه سرایی و جوی‌ها را به شرشر و دشت و صحرا را لباس سبز می‌پوشاند. تحول زیباتر از دامن بهار نمی‌توان یافت که بر روی طبیعت پهن می‌شود و به سخن قرآن زمین مرده «اعلموا ان‌الله یحیی الارض بعد موتها» زنده گردیده و فصل درخشانی و شادمانی گل‌ها خلق می‌گردد.

با درآمد بهار، گل و گیاه سبز شده و از سویی انسان‌ها نیز بیش از هر وقتی به حرکت می‌آیند. زیرا با آغاز فصل تحول در طبیعت، فصل کار و پیکار انسان‌ها روی طبیعت هم رقم می‌خورد. چون همان طوری که سرسبزی و نباتات بستگی به بوی بهار دارد، سرنوشت بخشی بزرگ از بشر هم وابسته به سبز شدن گیاهان و رستنی‌های طبیعی می‌باشد. یکی گل کِشت می‌کند و زیبایی می‌آفریند و پول می‌گیرد و دیگری گندم می‌پاشد و خوراک می‌سازد و معاش به دست می‌آورد. اما این کافی نیست. اگر فصل بهار، فصل تحول در طبیعت (روییدن رستنی‌ها) و برداشت از طبیعت (کار انسان برای امرار معاش) است، فصل تحول در اذهان و افکار و رمز حیات و حرکت فکر و فرهنگ هم است. چرا که انسان موجود برگزیده و برتر و ممتاز است و تنها واژه‌ی آگاهی است که انسان را از دیگر موجودات جدا کرده و تمیز داده و به عنوان موجود ممتاز معرفی نموده است. اما انسان وقتی ممتاز شناخته می‌شود که ویژگی‌های انسان ممتاز را دارا باشد و به دست آوردن مزایای انسان برگزیده، زمانی فراهم می‌گردد که راه‌ وجود داشته و مسیر آن میسر باشد. از این که فضای زندگی بشر را تیرگی و تاریکی گرفته و مسئولان در تفسیر و تبیین راه درست برای بشر یا کوتاهی کرده و یا کوتاه آمدند و بالاخره هر چه زمان می‌گذرد و عصرها می‌رود و نسل‌ها پی‌در‌پی بدون این‌که طعم زندگی زیر سایه‌ی صلح و صمیمیت و انسانیت و عزت و عدالت را بچشند نابود می‌شوند.

در چنین شرایطی، ای انسان! اگر راهی برای رهنمایی نمی‌بینی، به سمت بهار و تحول طبیعت چشم باز کن و ببین که چگونه به سخن قرآن، زمین مرده، زنده می‌شود!
پس بهار، روزنه‌ی نیکو و دریچه‌ی شایسته برای انسان‌هاست تا با الگوگیری از تحول گل و گیاه، درس گرفته و برای بقای بهتر و زندگی با‌معناتر، قدم برداشته و بخصوص به مسئله‌ی بصیرت و بیداری توجه و تمرکز کنند. بیدارمآبانه اندیشیدن و با بصیرت زیستن، نشان انسان است و اگر این نشان در مسیر زندگی بشر برجسته باشد، بی‌تردید که انسانيت و وحدت و عدالت و صلح آمدنی است و اگر کمرنگ گردد، جهل رشد کرده و جنایت و خیانت پر‌رنگ و زندگی عزتمندانه و مسالمت‌آمیز با خطر جدی روبرو می‌گردد.
و به سخن مطهری- اگر قرآن به صورت صریح زمستان را فضا و زمین مرده یاد کرده که با آمدن فصل بهار جان می‌گیرد و زنده می‌شود. این تعبیر قرآن، نشان دهنده‌ی این مسئله است که فصل بهار، فصل تحول و تغییر می‌باشد و علاوه بر‌ این که طبیعت به سوی زیبایی و شکوفایی می‌رود، می‌تواند سرمشق تحول و تطور برای انسان‌ها باشد. نیکوست که انسان‌ها از تحول و لرزش طبیعت الگو گرفته و بیاموزند و همان طوری که زمین مرده به طبيعت زنده و سبز بدل می‌گردد، اذهان و افکار خویش را از پریشانی و پژمردگی و فضای خفتگی و خوابیدگی برهانند و نجات دهند و زنده کنند.

هم‌چنان در دعایی که مشهور و معروف شده و همواره هنگام درآمد بهار خوانده می‌شود که: یا مقلب القلوب والابصار، یا مدبر اللیل والنهار، یا محول الحول والاحوال، حول حالنا الی احسن‌الحال. بیشتر متوجه بیداری و بصیرت است.
زیرا شرایط کنونی بیش از آن که به زمین زنده نیاز داشته باشد، به ذهن و فکر زنده‌ی انسان نیاز دارد. چون ذهن و ضمیر زنده‌ی انسان است که زمین را زنده می‌کند و فضای شهر را سبز می‌سازد. در شرایط کنونی اذهان و افکار ما بیش از هر زمانی پژمرده و پریشان و پراکنده است و همین مسئله می‌باشد که زندگی جامعه‌ی انسانی به بن‌بست و مانع روبرو گردیده و هر جا انسان است، به جایی این‌که صفا و صمیمیت و صداقت و وحدت و عدالت و عزت باشد، جنگ و جنایت و خیانت و خشونت و خونریزی و ذلت و ظلمت است. چون که بینایی و بیداری نیست. آگاهی و شعور انسانی نیست.

به همین جهت، بایستی ما تکان بخوریم و با نظر به تحول طبیعت، متحول شویم.
اگر زمین مرده زنده می‌شود و جان می‌گیرد و متحول می‌گردد با آن که از هیچ ویژگی‌ پویا و متحرک انسانی برخوردار نیست، تحول در فکر و ضمیر انسان آسان‌تر آمدنی است. چون انسان ضمیر پویا و فکر محرک دارد و از شور و شعور بیشتر برخوردار می‌باشد. به همین منظور، بایسته است که انسان متحول گردد و جامعه‌ای شکل و شمایل بدهد که از هر نظر مرفه و مترقی باشد. جامعه‌ی امروز ما از هیچ نظر، قابل تایید و تحسین نمی‌باشد و از همه جهات پریشان و پراکنده می‌باشد. در اکثر جوامع و نقاط جهان ما نه اخلاق پسندیده حاکم است و‌ نه اقتصاد پیشرفته. نه فرهنگ پویا وجود دارد و نه مدیریت مدبرانه و سیاست شرافتمندانه. ملت‌های مظلوم زیر شعله‌های آتش سیاست‌های استکبار و قدرت‌های ستمگر و ویرانگر می‌سوزند ولی دیگر ملت‌ها تنها تماشاگرند. از این‌رو، برای ترسیم جامعه‌ی ایده‌آل نیاز به حیات و حرکت و تغییر داریم. باید خود را از خواب گران و هوس‌های واهی و خیالی برهانیم و با مدیریت واقع‌بینانه‌ی رخدادهای زندگی، در راه و روش خویش تغییر به وجود آوریم. ترسیم جامعه‌ی مرفه و مترقی، بدون تغییر امکان‌پذیر نخواهد بود. تغییر در پندار و گفتار و رفتار انسان، می‌تواند سرنوشت هر ملتی را متحول سازد. به شرطی که روحیه و شهامت تغییر را داشته باشیم. اگر در پندار و گفتار و کردار خود تغییر مثبت و پسندیده و عقل‌پذیر ایجاد کنیم و متحول شویم، آنگاه نه تنها زمین مرده زنده شده و بهار طبیعت و تحول گل و گیاه اتفاق افتاده که جامعه‌ی خواب و خاموش بیدار گردیده و فکر و فرهنگ متحول شده و بهار اذهان و افکار رُخ کشیده است.

نوشته های مرتبط :