نویسنده : بی بی سی عربی
برگردان: حسیب الله ولی زاده
حمله حماس به اسراییل از لحاظ گستردگی و خشونت بی سابقه است. این حمله بدون کدام هشدار قبلی صورت گرفته ، اما حاصل، دهه ها درگیری و کشمکش میان اسراییل و فلسطین می باشد. حماس می گوید بنابر اسبابی این حمله را انجام داده است. اینک ما چهار سبب آن را خدمت خوانندگان گرامی تقدیم می کنیم:
۱ – غزه
طول نوار غزه ۴۱ کیلومتر و عرض آن ۱۰ کیلومتر است و در میان اسراییل، مصر و بحر متوسط موقعیت دارد. در غزه ۲.۳ میلون نفر زندگی می کنند و یکی از مناطق پر نفوس جهان به شمار می رود.
به گفته سازمان ملل، نزدیک به ۸۰ فیصد از باشندگان غزه به کمک های بین المللی وابسته هستند و حدود یک میلیون نفر به کمک های غذایی روزانه نیز وابسته می باشند .
این به این معنا است که زندگی روزانه ساکنان غزه به سختی می گذرد. به گفته سازمان ملل، در سال ۲۰۲۱ میلادی، برق در نوار غزه فقط ۱۳ ساعت در روز وجود داشته است.
سازمان جهانی بهداشت می گوید: یک شخص روزانه برای نوشیدن، شستن ، پختن و حمام کردن به ۱۰۰ لتر آب، نیاز دارد. این درحالی است که حد وسط استفاده از آب در نوار غزه به ۸۸ لتر می رسد.
اسراییل حریم هوایی و خط ساحلی نوار غزه را کنترول می کند و محدودیت های را برای ورود و خروج کالاها از گذرگاه های مرزی اعمال می نماید. به همین ترتیب، مصر نیز به دلایل امنیتی در مرز خود، ورود و خروج کالاها از غزه را کنترول می کند.
اکنون در واکنش به حمله روز شنبه، دولت اسراییل محاصره کامل غزه را اعلان کرده است. این محاصره شامل جلوگیری از دسترسی به غذا، آب و سوخت می شود.
در عرصه داخلی، غزه از سال ۲۰۰۷ میلادی تحت کنترول حماس است؛ زمانی که حرکت اسلامی، نیروهای وفادار به تشکیلات خودگردان را پس از درگیری های خشونت آمیز از غزه اخراج کرد.
در سال ۲۰۱۴ میلادی پس از یک درگیری کوتاه با حماس ، اسراییل یک منطقه در اطراف غزه را به عنوان حایل به منظور محافظت از خود در برابر حملات موشکی و نفوذ شبه نظامیان اعلام کرد. اما این منطقه، میزان زمین های قابل کشت و زیست برای مردم را کاهش داد.
۲- مسجد الاقصی
مسجد الاقصی از دیر زمان تا اکنون منبع تنش میان اسراییلی ها و فلسیطینی ها در شرق بیت المقدس بوده است.
در یک فایل صوتی که در زمان حمله منتشر شد، محمد الدیف، فرمانده شاخه نظامی حماس(گردان های القسام) گفت: این خشونت ها در پاسخ به آنچه او « حمله های روزانه به الاقصی» توسط اسراییلی ها می خواند، رخ داده است. چرا که آنها در صحن مسجد الاقصی جرأت نموده و به پیامبر ما توهین کرده اند.
در سال های اخیر، ملی گرایان مذهبی اسراییل دیدارهای خود از صحن مسجد الاقصی را افزایش داده اند. این کار، باعث نگرانی فلسطینی ها شده است.
این مسجد اغلبا شاهد درگیری بین نمازگزاران فلسطینی و نیروهای امنیتی اسراییل بوده است. در اپریل سال گذشته و پس از اختلاف پیرامون فعالیت های دینی در آنجا، پلیس اسراییل با استفاده از بمب های صوتی و گلوله های لاستیکی به مسجد یورش برد. در سال ۲۰۲۱ ، یک حمله اسراییل به نوار غزه باعث درگیری گسترده و ۱۱ روزه میان حماس و اسراییل شد.
اسامه حمدان، نماینده ارشد حماس در لبنان در یکی از برنامه های شبکه بی بی سی گفت: آنها از نیات دولت اسراییل در مورد این موقعیت(مسجد الاقصی) نگران هستند. وی افزود: هر نوع تغییر در این مورد به منزله «عبور از خط قرمز» خواهد بود. اما مقامات اسراییلی می گویند که آنها متعهد به حفظ آزادی عبادت در مسجدالاقصی هستند.
۳ – شهرک های یهودی نشین
از زمان اشغال سرزمین های فلسطینی توسط اسراییل پس از جنگ ۱۹۶۷ میلادی، تعداد شهرک های یهودی نشین هم چنان در حال افزایش است. گزارش های سازمان ملل نشان می دهد که در سال ۲۰۲۲، حدود ۷۰۰ هزار یهودی در منطقه اشغالی زندگی می کرده اند.
سازمان ملل و بیشتر کشورها این شهرک سازی ها را بر اساس قوانین بین المللی غیر قانونی می دانند، اما اسراییل مخالف این سخن است.
در سال جاری، اعمال خشونت آمیز توسط شهرک نشینان افراطی اسراییلی در برابر غیر نظامیان فلسطینی در کرانه باختری به گونه قابل توجه افزایش یافته است. به گفته سازمان ملل، ماهانه بیش از ۱۰۰ حادثه خشونت آمیز در کرانه باختری گزارش شده است.
به گفته اسامه حمدان یکی از اعضای حرکت حماس، فلسطینی ها می ترسند که اسراییل در حال برنامه ریزی برای بیرون راندن فلسطینی ها از کرانه باختری باشد.
روابط عرب ها و اسراییل
اسراییل پس از امضای معاهدات صلح در سال های ۱۹۷۹ و ۱۹۹۴ ، روابط دپلماتیک خود را به گونه کامل با مصر و اردن حفظ می کند. با این حال، اسراییل در سال های اخیر راه را برای روابط مشابه با دیگر بازی گران مهم در منطقه مانند امارات نیز باز کرده است.
در سپتامبر سال گذشته، محمد بن سلمان ولیعهد سعودی به شبکه امریکایی فاکس نیوز گفت: کشورش هر روز به عادی سازی روابط با اسراییل نزدیک تر می شود.
اگر چه عربستان سعودی قبلا اعلان کرده بود که طرفدار هر گونه توافقی است که مستلزم پیشرفت در جهت ایجاد کشور فلسطین باشد، اما حماس با این اقدام مخالف است و می گوید: عادی سازی روابط فشار بر اسراییل به هدف به رسمیت شناختن خواست های فلسطینی ها را کاهش می دهد.
اسماعیل هنیه، رهبر حماس در یک سخنرانی تلویزیونی در ۷ اکتوبر، از اتخاذ موضع آشتی جویانه کشورهای عربی در قبال دولت یهود انتقاد کرد. وی گفت: «تمام معاهدات عادی سازی را که با این رژیم امضا کردید، نمی تواند این منازعه را حل نماید.»
