چرا جهان در برابر طالبان منفعل عمل می‌کند؟

دسته: تحلیل, سیاسی
نویسنده: احمد فرزاد
1402/10/21
1:05 ب.ظ
بازدید: 9

پایگاه خبری تحلیلی روایت : در این میان کشورهای جهان این روند را تماشا کردند و هیچ‌گونه تلاشی برای جلوگیری از آن انجام نداند. بسیاری از کشورها این سکوت را توجیه کردند. آن‌ها تلاش کردند بگویند طالبان آن افراطیان گذشته نیست و دیگر قرار نیست پس از به قدرت رسیدن به همان تفکر قبیله‌ای و افراطی خود برگردند؛ پس از بازگشت طالبان به قدرت، آنچه گمان می‌رفت به گونه دیگری خود را نمایان کرد؛ اقدامات خصمانه‌ی زیادی از علیه اقوام، مذاهب و به‌طور ویژه علیه زنان و دختران صورت گرفت؛ هرچند هنوز هم گمان برخی از کشورها این است که طالبان تغییر کرده است برخی از کشورها هنوز هم امیدوارند که طالبان می‌خواهند با کشورهای جهان تعامل خوب داشته باشند. مساله که هرروز تحقق آن دست‌نیافتنی‌تر می‌شود.

طالبان یک گروه قومی افراطی است که در سال ۱۹۹۶ کنترل افغانستان را به دست گرفت؛ در نخستین اقداماتشان قوانین سختگیرانه‌ای را بر مردم افغانستان اعمال کردند. آن‌ها زنان و مردان را به‌شدت محدود کردند و حقوق اولیه آن‌ها را کاملا سلب نمودند. در این میان کشورهای چون پاکستان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی طالبان را به رسمیت شناختند و تلاش کردند به آن‌ها مشروعیت بین‌المللی بدهند. حمایت نظامی و مالی این کشورها باعث شد تا طالبان مدت بیشتری در افغانستان دوام بیاورند.

در سال ۲۰۰۱، دیدگاه جهان در مورد طالبان تغییر کرد و حمله القاعده بر برج‌های تجارت جهانی در آمریکا، این کشور را بر آن داشت تا نیروهای خود و متحدانش را برای سرنگونی طالبان به افغانستان بفرستند. طالبان در سه سال نخست حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان که دولت در افغانستان در حال شکل‌گیری بود،‌ کاملا ناپدید شدند اما سیاست‌های قومی حاکمان افغانستان باعث شد تا این گروه دوباره احیا گردند و هرروز حضور خود را با کشتار مردم افغانستان پررنگ‌تر سازند. این حاکمان قومی اجازه دادند تا حملات شبانه بر پناهگاه‌های طالبان متوقف شود و از سوی دیگر اسیران جنگی و انتحاری طالبان را آزاد کردند. گروه دیگری با همین بنیاد قومی تلاش کردند تا طالبان را در سطح بین‌الملل به‌عنوان یک عنصر کلیدی در ساختار افغانستان مطرح کنند. آن‌ها کنفرانس بن را ناقص و عدم حضور طالبان را در این کنفرانس یک اشکال جدی عنوان کردند و در رسانه‌های داخلی و خارجی حاضر شدند و تلاش کردند اقدامات طالبان را توجیه کنند. درحالی‌که طالبان روزانه با حملات انتحاری میان شهروندان و حمله‌های نظامی به پایگاه‌های ارتش افغانستان از مردم و نیروهای امنیتی کشور قربانی می‌گرفتند. درنهایت اشرف غنی احمدزی افغانستان را بدون هیچ‌گونه مقاومتی به طالبان سپرد و این گروه بار دیگر در سال ۲۰۲۱ کنترل افغانستان را به دست گرفتند.

همچنین بخوانید: جان باختن 200 شهروند افغانستان در زلزله ترکیه

در این میان کشورهای جهان این روند را تماشا کردند و هیچ‌گونه تلاشی برای جلوگیری از آن انجام نداند. بسیاری از کشورها این سکوت را توجیه کردند. آن‌ها تلاش کردند بگویند طالبان آن افراطیان گذشته نیست و دیگر قرار نیست پس از به قدرت رسیدن به همان تفکر قبیله‌ای و افراطی خود برگردند؛ پس از بازگشت طالبان به قدرت، آنچه گمان می‌رفت به گونه دیگری خود را نمایان کرد؛ اقدامات خصمانه‌ی زیادی از علیه اقوام، مذاهب و به‌طور ویژه علیه زنان و دختران صورت گرفت؛ هرچند هنوز هم گمان برخی از کشورها این است که طالبان تغییر کرده است برخی از کشورها هنوز هم امیدوارند که طالبان می‌خواهند با کشورهای جهان تعامل خوب داشته باشند. مساله که هرروز تحقق آن دست‌نیافتنی‌تر می‌شود.

شماری از کشورها که با وضعیت واقعی طالبان آشنا هستند و مسایل داخلی افغانستان را می‌دانند معتقدند که طالبان همان گروه افراطی ۱۹۹۶ است که تهدیدی برای صلح و امنیت منطقه و جهان خواهند بود هرچند به‌جز چند کشور مشخص هنوز هم از حمایت نیروهای مخالف طالبان ابا می روزند.

دلایلی که باعث سکوت کشورها در برابر طالبان شده است:

هر کشور در مناسبات بین‌المللی دیدگاه مشخص خود را دارد تا زمانی که بحث تحدید جهانی مطرح شود به‌صورت کل چند دلیل مشخص باعث سکوت جهان در برابر طالبان شده است

برخی از کشورهای از حضور طالبان در افغانستان سود می‌برند و گمان اغلب بر این است که توافقنامه‌های امضاشده میان آن‌ها و طالبان باعث تسلیمی افغانستان به دست طالبان شده است.
شماری از کشورها که به نحوی از جنگ و ناامنی در افغانستان متضرر شده‌اند به این باوراند که اقدامات نظامی علیه طالبان ممکن است منجر به بی‌ثباتی بیشتر در افغانستان شود و این باعث مهاجرت گسترده مردم افغانستان به کشورهای همسایه شود. حالان‌که مشخصا این وضعیت ایجاد شده و با حضور طالبان روزانه هزاران تن افغانستان را ترک می‌کنند. هرچند طالبان با ایجاد موانع ازجمله توزیع نکردن پاسپورت و در این اواخر وادار کردن مهاجران برای بازگشت به وطن از کشورهای همسایه تلاش دارند تا طیف عظیمی از مردم را همچنان در داخل نگه دارند اما با توجه به حضور مردم بر دروازه‌های ریاست پاسپورت کاملا هویدا است که چه اتفاقی در حال وقوع است.
کشورهای هم هستند از جنگ داخلی در افغانستان نگران‌اند. آن‌ها گمان می‌کنند که اگر با طالبان تعامل صورت نگیرد و تلاش نگردد تا دولتی متشکل از طالبان با اقوام و جریان‌های سیاسی افغانستان شکل گیرد؛ جنگ داخلی در افغانستان اتفاق خواهد افتاد و این جنگ ممکن است مانند گذشته منجر به کشتار و آوارگی میلیون‌ها نفر شود. این در حالی است که همین اکنون جنگ در افغانستان جریان دارد. حضور طالبان خودش دلیل اصلی جنگ است؛ زیرا مردم تحمل استبداد قومی زیر عنوان مباحث دینی را ندارند. حضور نیروهای مقاومت در گوشه و کنار افغانستان گواه این مساله است.
برخی کشورها با طالبان مناسبات اقتصادی و سیاسی دارند؛ و حضور طالبان در افغانستان به منفعت آن‌ها است. ازاین‌رو تا زمانی که این منفعت برآورده شود نیازی به تقابل با طالبان نمی‌بینند.

همچنین بخوانید: شکایت شهروندان افغان از بازار سیاه ویزای پاکستان

ازاین‌رو مشخص است که چرا هنوز کشورهای جهان ساکت‌اند و تلاش جدی برای جلوگیری از کشتار مردم و نقض آشکار حقوق بشر در افغانستان انجام نمی‌دهند. این مشخص نیست که دیدگاه کشورها چه زمانی ممکن است تغییر کند؛ اما درنهایت می‌توان گفت که حضور طالبان در افغانستان و فرصت دادن به این گروه همانند گذشته روزی بار سنگینی روی دست کشورهای جهان خواهد گذاشت.

نوشته های مرتبط :