نفی‌ مذاهب در افغانستان، انگیزه‌ها و پس زمینه ها؛ دو سال گذشته و چالش های تحصیلات عالی در افغانستان

دسته: پرونده ویژه اقوام و مذاهب در افغانستان, تحلیل
نویسنده: غلام رضا سادات
1402/09/29
12:11 ب.ظ
بازدید: 26

پایگاه خبری تحلیلی روایت : یکی دیگر از تصامیم شیخ الحدیث، حذف تدریس فقه جعفری از چند دانشگاه محدود در کشور با اکثریت مذهب تشیع می باشد. در حالیکه در نظام جمهوریت با تمامی اما و اگرها و تلاش های فراوان فقه جعفری در نصاب تعلیمی دانشگاه ها گنجانده شده بود، اما آقای ندیم این نصاب را حذف کرد. چند ماه قبل هم که به ولایت بامیان سفر نموده بود، در جلسه ی با علما و بزرگان آن ولایت سخن از اتحاد و اتفاق دینی گفته بود، اما وقتی با پیشنهاد دوباره گنجاندن فقه جعفری در نصاب دانشگاه ها مواجه شده بود این پیشنهاد را پذیرفته بود ولی تا امروز دیگر نه حرفی از سفری بامیان زده و نه هم به وعده اش عمل کرده است.

در حالیکه مولوی ندامحمد ندیم وزیر تحصیلات عالی امارت طالبان است. و ایشان در راس مدیریت دستگاه علمی افغانستان فعلا قرار دارد. این فرد با توجه به جایگاه مدیریتی‌اش علی القاعده باید از جمله عالی ترین و ممتازترین و روشن ترین مقام علمی طالبان باشد تا بتواند برنامه ریزی دقیق و عمیق و مدیریتی برای پیشرفت و توسعه علمی تحت حاکمیت آنان انجام دهد. اما متاسفانه یکی از بخش‌های که بیشترین آسیب را در دو سال گذشته محتمل شده که برای سال ‌ها قابل جبران نیست، بخش تحصیلات عالی و آموزش عالی در افغانستان است.

چند روز قبل و برای چندمین بار آقای وزیر شیخ الحدیث حرف های عجیب و غریبی را در کنار تصمیمات خسارت باری که قبلا اتخاذ کرده، بر زبان راند. وی گفت در اظهارات ناموجه گفت که جز مذهب حنفی، مذهبی دیگر در افغانستان وجود ندارد. و این یعنی نفی‌ مذاهب دیگر از جمله شیعه که جمعیت قابل توجه را در افغانستان در تشکیل می دهند.

با این حال یکی از افرادی که بیشترین نقش را در خلق چالش‌ها و ایجاد محدودیت‌ها و عقب‌گردها در کشور داشته کسی به نام شیخ الحدیث ندا‌محمد ندیم بوده است.

یکی از تصامیم مهم وی که در مشورت با رهبران طالبان گرفته شده، ممانعت دختران از دانشگاه‌ها می باشد که نزدیک به دو سال است که اجرایی شده است. در حالیکه هیچ دلیل قانع کننده ی برای این کار تاهنوز ذکر نشده و هیچ مبنای فتوای هم از سوی به اصطلاح شیخ الحدیث بیان نشده است، ولی دختران افغانستان تحت وزارت و درایت همین فرد بیش از دو سال می شود که از آموزش و تحصیل محروم هستند.

همچنین بخوانید: طالبان قصد دارد اردوگاه‌های موقت مهاجران را به محلات سکونت دایمی تبدیل کند

نکته دیگر از تصامیم جنجال برانگیز وزیر تحصیلات عالی بر سر کار طالبان، حذف اصطلاحات فارسی از نامه ها و درب ورودی دانشگاه ها است که به صورت سازمان یافته در حال اجرایی است. جناب شیخ الحدیث تشخیص داده است که واژه‌های مانند دانشگاه، دانشکده و امثال آن کلمات و واژه‌های بیگانه است، باید بجای آن از کلمات ملی مانند “پوهنتون، پوهنحی‌” استفاده شود. از این رو نامه های در دانشگاه های سراسر کشور به تاسی از فرمان و تشخیص ایشان دست بدست می شود که مبارزه با زبان فارسی- دری را نشان می دهد.

یکی دیگر از تصامیم شیخ الحدیث، حذف تدریس فقه جعفری از چند دانشگاه محدود در کشور با اکثریت مذهب تشیع می باشد. در حالیکه در نظام جمهوریت با تمامی اما و اگرها و تلاش های فراوان فقه جعفری در نصاب تعلیمی دانشگاه ها گنجانده شده بود، اما آقای ندیم این نصاب را حذف کرد. چند ماه قبل هم که به ولایت بامیان سفر نموده بود، در جلسه ی با علما و بزرگان آن ولایت سخن از اتحاد و اتفاق دینی گفته بود، اما وقتی با پیشنهاد دوباره گنجاندن فقه جعفری در نصاب دانشگاه ها مواجه شده بود این پیشنهاد را پذیرفته بود ولی تا امروز دیگر نه حرفی از سفری بامیان زده و نه هم به وعده اش عمل کرده است.

اما اظهارات اخیر جناب شیخ الحدیث در ولایت کنر از دو جهت قابل توجه است. اول اینکه در حالیکه فقه جعفری از دانشگاه‌ها حذف و شیعیان از ساختار قدرت و سیاست افغانستان تقریبا زده شده اند اما تا زمانیکه وجود شیعیان در افغانستان انکار نشود، قطعا کار به اتمام نمی رسد، از این رو شاید زمان آن رسیده تا به صورت کلی وجود یک جماعت و جمعیت بزرگ مانند شیعیان را تلاش کنند کتمان کنند. از سوی دیگر این سخن در دانشگاه سید جمال الدین اسعدآبادی‌ که باور به اتحاد مذهبی داشت، بیان شده است. یعنی در محل تولد و زادگاه شخصی که هم شیعه بود هم سنی و هیچ گاهی در قید فرقه و مذهب گیر نکرد و برای اتحاد اسلامی از هند تا ایران و از افغانستان تا مصر تلاش کرد. سخن وزیر ندیم در محل زادگاه و دانشگاه سید جمال این مفهوم را می رساند که وی بر خلاف تمامی مستندات و منابع تاریخی و شواهد، به هر قیمتی که باشد و شود کمر به حذف مذاهب از جمله تشیع بسته است.

همچنین بخوانید: گردهمایی گروه طالبان در کشورهای اروپایی

اما نکته پایانی اینکه با تمام چالش ها و پیشرفت های که در بیست سال گذشته بدست آمد، اما در دو سال گذشته کارهای شرم آوری و غیر قابل قبول صورت گرفته است. پس از حذف فاجعه بار و شرم آور دختران از دانشگاه، گاهی از جوانان امتحان عقیده اخذ می‌شود و زمانی هم ۵۰۰ تن را از بیم کمونیست شدن از بورسیه تحصیلات عالی در روسیه منع می‌کنند. فقه جعفری و ممانعت دختران از تحصیل و حذف واژها‌ که دیگر سال ها افغانستان را به عقب برده و شرم بزرگ بر پیشانی فردی به نام وزیر تحصیلات عالی است.

نوشته های مرتبط :