کریسمس یکی از مهمترین اعیاد مذهبی در جهان است که هر ساله در تاریخ ۲۵ دسامبر برگزار میشود. این روز به مناسبت تولد حضرت عیسی مسیح (ع) جشن گرفته میشود و مسیحیان سراسر جهان در این روز مراسمهای مختلفی را برگزار میکنند.
کریسمس اسم جشن، مراسم یا آئینی است که توسط مسیحیان برای گرامیداشت سالروز ولادت حضرت مسیح (ع) برگزار میشود و تا سال نوی میلادی ادامه مییابد.
البته بعضی از مسلمانان عید کریسمس و مسئله سال نو و برگزاری جشنهای ۱۲ روزه نمی دانند.
اعضای کلیسای کاتولیک روم و پیروان آئین پروتستان و ارتدوکس، معمولاً این روز را در ۲۵ دسامبر، برابر با ۴ جدی یا شامگاه ۲۴ دسامبر جشن میگیرند، در حالی که پیروان ارتدوکسِ شرقی یعنی اکثر سرزمینهای اروپای شرقی، ۷ جنوری، ۱۷ جدی، را مصادف با کریسمس میدانند. جشن کریسمس از روز تولد حضرت عیسی آغاز میشود و تا ۱۲ روز ادامه پیدا میکند.
کریسمس در حقیقت مخفف Christes maesse که maesse به معنای جشن و Christes نیز به معنای مسیح است و جمله کامل آن «جشن تولد مسیح» می باشد؛ بنابر این وجه تسمیه این روز بمناسبت تولد حضرت مسیح است که معمولاً از قرن چهارم به بعد، مسیحیان تولد حضرت عیسی را بیست و پنجم دسامبر میدانند.
برای گرامیداشت کریسمس، مسیحیان از «چهار یکشنبه» قبل از کریسمس تدارک برگزاری عید را آغاز میکنند.
این چهار هفته دوره ای بنام یادآور تولد حضرت مسیح است. اخیراً مسیحیان از این دوره به معنی یاد آمدن مجدد عیسی مسیح تعبیر میکنند.
کلیسای کاتولیک که بزرگترین کلیسای مسیحیت نیز هست، سال عبادی را از ابتدای یادآوری میلاد مسیح یعنی ۴ هفته قبل اش آغاز میکنند. همانطوری که سال عبادی مسلمانان از ماه رمضان شروع میشود.
کریسمس در میان اعیاد مسیحیان از برجستگی ویژه ای برخوردار است، حتی کسانی که خیلی اعتقاد به کلیسا ندارند و به کلیسا نمی روند، این روز را خیلی مهم میدانند و در منزلشان درخت کاجی دارند و با چراغهای رنگی آن را تزیین میکنند و این روز را گرامی میدارند. یعنی برخلاف بعضی از پیروان ادیان دیگر که بعضا نسبت به اعیاد و روزهای مذهبی و جشنهای شان بی تفاوت هستند، در مسیحیت تقریبا عموم افراد اعم از کسانیکه خود را پیرو واقعی مسیح می دانند یعنی از پاپ و اسقف تا لاییک ترین آنان این جشن را گرامی می دارند.
مسیحیان یک هفته بعد از عید کریسمس جشن اول جنوری را دارند. به این معنا هر روزی از ایام هفته که از کریمس مساوی بشود، همان روز در هفته بعد اول جنوری است.
مثلاً اگر کریسمس روز پنجشنبه باشد، پنجشنبه هفته بعد اول ژانویه است تقریباً برابر با دهم یا یازدهم جدی آغاز سال میلادی است و جنبه دینی اول جنوری از کریسمس کمتر است و بیشتر جنبه ملی دارد، چرا که آغاز سال مسیحیان است.
مسلمانان و جشن کریسمس
در طول تاریخ مسلمانان کمتر به عید کریسمس و میلاد مسیح اهمیت داده اند. البته این مسئله بیشتر بر مبنای رقابتهای سیاسی و دینی از سوی حاکمان بوده است. در حالیکه احترام به حضرت عیسی ع از مبنای اعتقادی مسلمانان است و در قرآن به آن اشاره شده است. یعنی محترم شمردن انبیای الهی از اعتقادات بنیادین اسلام است و برگزار نکردن جشن میلاد حضرت عیسی(ع) از سوی مسلمان نشانی از شکاف میان باور اصیل اسلامی و رفتار مسلمانان دارد.
تجلیل از میلاد مسیح علاوه بر اینکه هیچ منافاتی با اسلام ندارد، در واقع تکریم به پیامبر اولوالعزم الهی میباشد. به خصوص آنکه به تصریح قرآن کریم روز ولادت حضرت عیسی(ع ) روز مبارکی شمرده شده است.
از سویی دیگر تجلیل از جشن میلاد حضرت عیسی سبب نزدیکی و همبستگی و همگرایی میان ادیان می شود. همچنین به تلطیف چهره اسلام که در سالهای اخیر گروههای تروریستی آن را خشن معرفی کرده، کمک می کند.
تجلیل از میلاد مسیح همچنین سبب کم اثر یا بی اثر ساختن تبلیغات علیه اسلام واقعی بوده و می تواند به جشن های ملی مسلمانان بیافزاید. اسلامی که دین گریه و عزاداری و افسردگی معرفی شده، با برگزاری این گونه مراسمات که هیچ منافاتی با ارزشهای آن ندارد، می تواند به روزهای ملی سرور خود بیافزاید.
و نکته اخیر؛ این نکته را باید برجسته کرد که برگزاری جشن میلاد مسیح به معنی مسیحی شدن و قبول کردن آیین مسیحیت نیست. تجلیل از این روز به عنوان یک جشن فراملی و مذهبی صرفا به خاطر احترام به حضرت عیسی ع از جانب مسلمانان می تواند به موارد که در بالا ذکر شد، کمک کند.