احمدشاه مسعود؛ دوستان، دشمنان و سواستفاده‌گران

دسته: تحلیل
نویسنده: غلام رضا سادات
1403/06/17
11:50 ق.ظ
بازدید: 76

پایگاه خبری تحلیلی روایت : مطلب را با این جمله تاریخی احمد شاه مسعود آغاز می‌کنیم؛ «به خدا سوگند حتى اگر به اندازه کلاهم جاى ماندن در اين سرزمين را داشته باشم، مى‌مانم و مقاومت مى کنم.» اين سوگند مردى است که هنوز فرزندان سرزمين افغانستان به ياد دارند و برگ برنده کسانی در تاریخ افغانستان خواهد بود که براى جلب اعتماد عمومى در عرصه‌هاى مشارکت عدالت محورانه در افغانستان تلاش می‌کنند. در حالی‌که ۲۳ سال از شهادت قهرمان ملی می‌گذرد، در این مدت وقایعی اتفاق افتاد که در کنار صفوف دشمنان مسعود و دوستان او، جمعی از سوءاستفاده گران نیز عرض اندام نموند. البته مسعود در زمان حیات و پس از آن مانند هر فردی دیگری با دوستان، دشمنان و سوءاستفاده گران مواجه بوده است. در اینجا می‌خواهیم به رویکرد مسعود و کارکرد و نگاه این سه دسته به قهرمان ملی بپردازیم.

مطلب را با این جمله تاریخی احمد شاه مسعود آغاز می‌کنیم؛ «به خدا سوگند حتى اگر به اندازه کلاهم جاى ماندن در اين سرزمين را داشته باشم، مى‌مانم و مقاومت مى کنم.» اين سوگند مردى است که هنوز فرزندان سرزمين افغانستان به ياد دارند و برگ برنده کسانی در تاریخ افغانستان خواهد بود که براى جلب اعتماد عمومى در عرصه‌هاى مشارکت عدالت محورانه در افغانستان تلاش می‌کنند. در حالی‌که ۲۳ سال از شهادت قهرمان ملی می‌گذرد، در این مدت وقایعی اتفاق افتاد که در کنار صفوف دشمنان مسعود و دوستان او، جمعی از سوءاستفاده گران نیز عرض اندام نموند. البته مسعود در زمان حیات و پس از آن مانند هر فردی دیگری با دوستان، دشمنان و سوءاستفاده گران مواجه بوده است. در اینجا می‌خواهیم به رویکرد مسعود و کارکرد و نگاه این سه دسته به قهرمان ملی بپردازیم.

اول دشمنان مسعود: قهرمان ملی در زمان مبارزات خود دشمنان مشخص داشت. اگر بخواهیم در سه مقطع مهم این دشمنان را تعریف کنیم، روس‌ها در زمان اشغال افغانستان، حکمتیار در زمان حکومت مجاهدین و طالبان در دوران مقاومت اول، سه دسته از دشمنان مسعود بودند.
در زمینه نگرش روس‌ها به قهرمان ملی من اخیرا مصاحبه جنرال گروموف‌ فرمانده نیروهای روسی در افغانستان در زمان اشغال کشور را که حدود پنج سال قبل با خبرگزاری اسپوتنیک روسیه انجام داده خواندم. او ضمن تشریح گفتگوهایش با آمر مسعود، می‌گوید: “باوجود آنکه یکی از مخالفان اساسی ما اما شخص شایسته بود. احمدشاه مسعود همه چیز را بسیار خوب می فهمید. مردمی که در دره پنجشیر زندگی میکردند، او را بسیار دوست داشتند. مسعود شخص بسیار متعهد بود. اگر او وعده میداد، پس صد درصد باید باور میداشت که او به قول خود وفا میکند”. همچنین گلبدین حکمتیار با تمام دشمنی‌ها و آن همه هجمه و حملاتی که علیه مسعود در بین سال های ۷۱ تا ۷۵ در کابل انجام داد، سرانجام از سوی احمدشاه مسعود پناه داده شد. راجع به حکمتیار این را همه سیاسیون آن زمان متواتر گفته اند که در ۵ میزان سال ۱۳۷۵ در روز سقوط کابل به دست طالبان که حکمتیار همراه با شهید استاد ربانی به جبل السراج آمد، حکمتیار، از ترس شهید احمدشاه مسعود رنگ از رخش پریده و به شدت ترسیده بود. اما مسعود بزرگی به خرج داد که نه تنها مزاحم حکمتیار نگردید، بل او را احترام نموده همراه سایر رهبران به تخار فرستاد و حکمتیار از تخار به کندز رفت و نخست در کندز و سپس در کارخانه قند بغلان مرکز گرفت. در زمستان همان سال- در ماه دلو- که مصادف به ماه رمضان بود که دولت جمهوری اسلامی ایران استاد ربانی را با عدّه‌ای دعوت نمود و حکمتیار نیز با این هیئت به ایران رفت.
روی سخن این‌که مسعود این قدر بزرگ بود که حتی وقتی دشمنی مانند حکمتیار که به خون او تشنه بود اما به وی پناه می آورد، وی را با احترام پناه داد. یا دشمنی مانند روس‌ها که سال ها با او جنگیده، مسعود را فوق العاده قابل احترام می داند. این نگرش و رویکرد مسعود است که او را متفاوت از دیگران کرده است.

همچنین بخوانید: وزیر خارجه طالبان: داعش در افغانستان حضور ندارد

دوم دوستان مسعود: بدون شک دوستان مسعود همرزمان واقعی بودند/ هستند که سال‌ها بدون هیچ ادعا در کنار او در مقاطع مختلف رزمیدند. البته اگر بخواهیم مشخص تر دوستان مسعود را دسته بندی کنیم، در مرحله و زمان جهاد و مقاومت نخست؛ دوستان مسعود کسانی بودند که بدون ادعا و اما و اگر کنار مسعود و برای آنچه مسعود فکر می کرد راه درست است، رزمیدند. مرحله دوم؛ دوستان مسعود کسانی بودند که راه و رسم مسعود را پس از ایجاد نظام جمهوریت حفظ کردند. اگر صاحب چوکی و مقام شدند، حداقل ترین کار ممکن را در مسیر آنچه مسعود به یادگار گذاشته بود، انجام دادند. اما دوستان واقعی مسعود کسانی بودند و هستند که بی آلایش و مدعا در جهت ترویج افکار و اندیشه های مسعود کار کردند. یعنی با قلم و سخن و هر عمل خود راه مسعود را تبیین کردند.

سوم اما یاران استفاده‌جوی مسعود: در بیست زمان جمهوریت متاسفانه بسیاری از کسانی‌که خود را به هر نحوی مرتبط با قهرمان ملی می‌دانستند از رفاقت و همراهی مسعود سواستفاده ها کردند. البته سواستفاده حتی به مفهوم رسیدن بر کرسی نه، بلکه به این مفهوم که خط مسعود را زی پا گذاشته و رفاقت چندین ساله ای را که با مسعود داشتند زیرپا نمودند. من سخنرانی از رییس دانشگاه البیرونی در زمان مقاومت را که وی در یک مراسم گرامی داشت قهرمانی ملی احتمالا در سال های ۸۶ و ۸۷ در کابل بیان کرده است، دارم. او در آن سخنرانی در حالی‌که بسیاری از یاران مسعود حضور دارند، مستقیم از سواستفاده کردن آنان از نام مسعود هشدار می‌دهد. او در همان سال‌ها از کسانی‌که با نام مسعود به کرسی های مهم تکیه زده اند می پرسد که شما فقط در قبال شناسایی چگونگی ترور قهرمانی ملی با گذشت ۶ و ۷ سال چه کردید؟ او از فتنه کرزی و دیگران هشدار می دهد.خلاصه این‌که جمعی زیادی به نادیده گرفتن خط فکری و اصول قهرمان ملی در بیش از بیست سال گذشته از نام مسعود استفاده کردند. در نهایت این جماعت که در اکثریت بودند، راه و رسم مسعود را به معامله گرفته و کاری کردند که وضعیت افغانستان به اینجا برسد.

همچنین بخوانید: یونیسف: سیلاب در افغانستان جان ۵۱ کودک را گرفته است

نوشته های مرتبط :