د مدینې امام
د مدینې امام بیوګرافونو د فیشن خبرپه مختلفو سرلیکونو سره بیان کړی دی. قاضي عیاض په تتریب المدارک کې وايې: په باب کې د امام مالک د اغوستو، عطرو، کوراو خوراک او څښاک بیان دی.
او همدا ډول ابن مبرد حنبلي (مړینه ۹۰۹ هجري ) په ارشاد السالک الی مناقب الامام مالک کې لیکي: په دیرشم څپرکۍ کې د هغه امام مالک شکل صفات ، او ښکلا بیان شوې ده.
په دې موسمونو کې د امام مالک زده کووونکو او ډول ډول ښارونو زائرینو د هغه فیشنې جامو ، د اغوستو ، عطرو ، د کور لوازمو او د جامو رنګونو او ډولونو په اړه د هغه نظریاتو ستاینه او زیاته پاملرنه کړې ده.
د هغه په اړه ویل شوي دي : هغه ښکلی او پاکې جامې یې درلودې او زړې جامې بدې ګړنلې جامې ډیرې پاکې وې د هغه په که څه هم د هغه زده کوونکي ډیر وه خو د هغه په جامو کې داغ نه لیدل کیده د هغه په اړه ویل شوي دي : هغه وریښیم نه اغوستل هغه تل سپین کالي اغوستل د وریښیمو جامو نه اغوستل ښایې د عبدالله بن عمر د فتوای څخه پیروی وي.
عیاض وایې : امام مالک یې دعدن ، خراساني او مصري جامې اغوستې وې او طیلسان او خولۍ اغوستې وي.
د هغه د فیشن په اړه باید وویل شي هغه تل جامې بدلولې د هغه د فیشنې توکو څخه یو لنګۍ وه. اشهب (مړینه ۲۰۴هجري) د هغه د لنګۍ په اړه ویلي: کله چې به یې لنګۍ اغوستله یوه برخه به یې د زنې لاندې او بله هغه د جامو بیه به یې بیان کړي ده : زه امام مالک ته ورغلم یو طیلسان اغوستې وه چې بیه یې ۵۰۰ درهمه وه هغه د امیرانو په څیر د طیلسان کنجونه وغورځول هغه سپینې جامې اغوستې وې هغه به ویل چې زه غواړم یو قاري سپینې جامې وا غوندي .
امام مالک موږ ته د لومړیو علماوو دنومونو په اړه معلومات راکړی هغه وایې ما هیڅ عالم ونه موندل چۍ داسې جامې اخوستي وي پر ځای توري خیړي جامې اخوستې وي .احمد ابن صالح مصري (مړینه ۲۴۸) وایې مالک خپل کور نه درلوده او تر وفات پورې په کرایي کورکې اوسیده .
مهدي خلیفه عباسي تری وپوښتل کور لرې؟
وویل نه د مالک د کرایه کور د عبدالله بن مسعود کور وه. د کور پاکوالي ته د مالک پام د هغه د استاد ربیعه الرای په وینا کې دي.
وایې: د هرانسان کور د هغه نسب دی له همدې امله د هغه د کور د توکو معلومات نقل شوي دي. البرالانداسي (مړینه ۴۶۳) د واقدي (مړینه ۲۰۷هجري قمري ) له قوله په الانتقا في فضایل الثلاثه الائمه الفقها کې داسې نقلوی : د کور په کنجونو کې نرمې تکیې او غالی وی د مالک کور دا ټول د قریشو ، انصارو مشرانو لپاره وه چې هغه ته راتلل ځکه چې د هغه کورکې توشکې وي د هغه یاران به پکې کیناستل خالد بن خداش المهلبې (مړینه ۲۲۳ هجري) د کور د توکې او توشکونو په اړه وپوښتل ایا دا کار مو کوم وخت کړی دي؟
مالک ځواب ورکړ: دا کار خلکو کړی دي منظم ونه امام مالک رح د مالک ظاهري شکل ویښتان له پامه نه د غورځیدلی هغوی وویل هغه اوږد غټ ، سپینه ږیره ، سپین سر، ښکلی مخ ، اوږده پوزه او غټه ږیره یې درلوده.
هغه خپل بیریتونه نه خرول بلکې کنجونه یې خرول اوهغه به یې لڼډاوه.
دامام مالک پاتې شتمني موږ ته د هغه شتمنۍ خبر ورکوي. د هغه ډیره شتمني د شهزاده ګانو او د سوداګرو ملګرو او بډایه ډالۍ وه. کله چې هغه مړشو هغه سل دانې لنګۍ درلودې . د هغه د مرګ په وخت کې د هغه د کور ټول سامانونه لکه غالۍ ، بالښتونه او داسې نور څه د پاسه پنځه سوه دیناره وو. کله چې موږ د ایاض د روایت له مخې پوهیږو چې هغه پنځه سوه ډوله بوتان پریښودل نو موږ به د هغه بوټانو شمیر عجیب وکڼو د عیاض په روایت کې د مبالغې احتمال شته .
