شهادت جنرال اکرامالدین سریع، از فرماندهان شناختهشده نظامی و از چهرههای برجسته عدالتخواه و ضدافراطگرایی افغانستان، رویدادی تلخ، اما معنادار در معادلات امنیتی و سیاسی منطقه است. این حادثه، نهتنها جامعه افغانستان، بلکه وجدان بیدار ملتهای منطقه را متأثر ساخته و بار دیگر ماهیت خشن، تروریستی و حذفمحور طالبان را آشکار کرده است.
این ترور در شرایطی رخ داد که افغانستان و منطقه همچنان با پیامدهای سنگین افراطگرایی، خشونت سازمانیافته و تروریسم فرامرزی دستوپنجه نرم میکنند. جنرال سریع از جمله فرماندهانی بود که در سالهای مأموریت خود، در خط مقدم مبارزه با طالبان و سایر گروههای افراطی قرار داشت و بهعنوان صدایی مستقل و مقاوم در برابر تحمیل خشونت و تحجر شناخته میشد.
پس از تحولات سیاسی افغانستان، او همچون میلیونها شهروند دیگر، ناچار به ترک کشور شد. حضور وی در جمهوری اسلامی ایران، در چارچوب موج گسترده مهاجرت افغانستانیها، یادآور واقعیتی انکارناپذیر است: ایران طی دههها، علیرغم فشارهای اقتصادی، تحریمها و تهدیدات امنیتی، همواره یکی از اصلیترین میزبانان مهاجران افغانستانی بوده و بهای سنگینی برای ثبات منطقه پرداخته است.
گلولهای که جنرال سریع را نشانه گرفت، صرفاً جان یک فرمانده را نگرفت؛ بلکه تلاشی آشکار از سوی طالبان برای هدفگرفتن عدالت، مقاومت و صدای مخالفان این جریان افراطی بود.
تحلیل رویداد و ابعاد امنیتی آن
ترور جنرال اکرامالدین سریع، اقدامی هدفمند و سازمانیافته است که باید با صراحت، در چارچوب سیاست حذف فیزیکی مخالفان طالبان تحلیل شود. طالبان، که سابقهای طولانی در ترور فرماندهان، نخبگان و چهرههای مستقل دارند، بار دیگر نشان دادند که حتی خارج از مرزهای افغانستان نیز از ابزار خشونت برای خاموشکردن صدای مقاومت استفاده میکنند.
جمهوری اسلامی ایران، بهعنوان کشوری که خود قربانی دهها عملیات تروریستی بوده و شهدای بسیاری را در مسیر مقابله با افراطگرایی تقدیم کرده است، همواره در صف نخست مبارزه با تروریسم قرار داشته است. وقوع چنین حادثهای در خاک ایران، نه نشانه ضعف، بلکه نشانه آن است که تروریسم، پدیدهای فرامرزی و دشمن مشترک ملتهاست؛ دشمنی که از هر فرصتی برای ضربهزدن به ثبات منطقه سوءاستفاده میکند.
طالبان با این اقدام، در پی ایجاد ناامنی روانی، ترس و تضعیف روحیه مهاجران و مبارزان ضدطالبانی هستند. اما تجربه تاریخی ملت افغانستان نشان داده است که ترور، هرگز اراده مردم را در هم نشکسته و نخواهد شکست.
تروریسم فرامرزی طالبان و مسئولیت منطقهای
شهادت جنرال سریع، بخشی از پروژه آشکار تروریسم فرامرزی طالبان است؛ پروژهای که هدف آن، حذف سیستماتیک فرماندهان، فعالان و چهرههای مؤثر مقاومت است. طالبان با بهرهگیری از شبکههای پنهان، نفوذ اطلاعاتی و ابزار خشونت، تلاش میکنند مخالفان خود را در هر نقطهای که باشند، تعقیب و سرکوب کنند.
جمهوری اسلامی ایران، بهعنوان کشوری پیشگام در مبارزه با گروههای افراطی، همواره بر ضرورت مقابله قاطع، هوشمندانه و فراگیر با تروریسم تأکید داشته است. مقابله با طالبان و سایر جریانهای افراطی، صرفاً یک مسئله داخلی افغانستان نیست، بلکه یک مسئولیت منطقهای و بینالمللی است.
سکوت یا برخورد دوگانه با طالبان، بهمعنای مشروعیتبخشی غیرمستقیم به تروریسم است. ترور فرماندهانی چون جنرال سریع، زنگ خطری جدی برای همه کشورهایی است که ثبات، امنیت و همزیستی را ارزش میدانند.
پیامدهای اجتماعی و روانی برای جامعه مهاجران و جبهه مقاومت
جامعه مهاجران افغانستانی، که سالهاست قربانی مستقیم خشونت طالبان بودهاند، از چنین حوادثی عمیقاً متأثر میشوند. اندوه، خشم و احساس مسئولیت جمعی، واکنش طبیعی جامعهای است که بهترین فرزندانش قربانی تروریسم میشوند.
با این حال، هدف طالبان از این ترورها، ایجاد وحشت و انفعال است؛ هدفی که در عمل، نتیجهای معکوس دارد. شهادت چهرههایی مانند جنرال سریع، نهتنها مقاومت را متوقف نمیکند، بلکه آن را به سطحی آگاهانهتر، منسجمتر و ریشهدارتر ارتقا میدهد.
ایران در چهار دهه گذشته، با تفکیک روشن میان مهاجران مظلوم و جریانهای تروریستی، نقش مهمی در حفظ ثبات اجتماعی ایفا کرده است. رسانهها، نخبگان و فعالان اجتماعی نیز مسئولیت دارند که روایت مقاومت، آگاهی و همبستگی را جایگزین روایت ترس و انفعال کنند.
پیام به جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری
ترور جنرال سریع، آزمونی جدی برای صداقت جامعه جهانی و نهادهای حقوق بشری است. مبارزه با تروریسم، نباید قربانی مصلحتاندیشیهای سیاسی شود. طالبان، با چنین اقدامات آشکاری، بار دیگر ثابت کردند که به هیچیک از اصول انسانی، حقوق بشری و قواعد بینالمللی پایبند نیستند.
جمهوری اسلامی ایران، همواره بر برخورد بدون تبعیض با تروریسم تأکید کرده و حمایت از قربانیان افراطگرایی را یک مسئولیت اخلاقی و انسانی دانسته است. حمایت از مبارزان ضدطالبانی و حفاظت از مهاجران، نهتنها یک وظیفه انسانی، بلکه ضرورتی برای امنیت منطقهای است.
جمعبندی
شهادت جنرال اکرامالدین سریع، فقدان یک فرمانده شجاع و مبارز برحق است، اما این شهادت، پایان راه مقاومت نیست. طالبان با ترور، حذف و خشونت، هرگز نخواهند توانست اراده ملت افغانستان را در هم بشکنند.
گلولهای که عدالت را نشانه گرفت، به خطا رفت؛ زیرا عدالت، مقاومت و آزادی با شهادت خاموش نمیشوند. خون جنرال سریع، بهجای ایجاد ترس، روحیه مبارزان و مردم ما را قویتر، آگاهتر و مصممتر خواهد ساخت.
راه مقاومت ادامه دارد و یاد این فرمانده، همچون چراغی روشن، مسیر مبارزه با افراطگرایی و طالبان را برای نسلهای آینده روشن نگاه خواهد داشت.
